استحقاق و ملکیت مهر در فقه مذاهب اسلامی

مهر به عنوان یکی از حقوق اسلامی در عقد نکاح واجب بوده و بر لزوم پرداخت آن از سوی زوج تاکید شده است. به‌مجرد وقوع عقد نکاح ملکیت مهر برای زوجه ثابت می‌گردد و بنا بر نظر جمهور فقها زوجه در تمامی مهر می‌تواند تصرف کند؛ اما مطابق رای غیر مشهور زوجه نمی‌تواند قبل از نزدیکی و یا دیگر اسباب استقرار مهر در تمامی آن تصرف کند. با توجه به ملکیت زوجه بر مهر زوج ضامن است آن‌را بدون عیب و سالم به زوجه تحویل نماید و چنان‌چه عین مهر قبل از عقد معیوب بوده یا پس از آن معیوب شود، زوج ملزم به پرداخت خسارت است. بنا بر قول مشهور فقها ضمان مزبور از نوع ضمان ید بوده و در صورت تلف یا معیوب شدن عین مهر، زوج ضامن مثل یا قیمت مهر می‌باشد؛ در عین حال برخی قایل به ضمان معاوضی بوده و زوج را ضامن مهرالمثل می‌دانند.