مهار زیستی بیماری پوسیدگی سفید ساقه بادام زمینی با استفاده از قارچ های آنتاگونیست در استان گیلان

بیماری پوسیدگی سفید ساقه با عامل Sclerotium rolfsii یکی از مهم ترین بیماری های خاک زاد بادام زمینی است که در سطح وسیعی از مزارع کشت بادام زمینی استان گیلان به ویژه در زمان برداشت شایع می شود. به کارگیری میکروارگانیسم های مفید، روش جایگزین برای استفاده از قارچ کش های شیمیایی است. در این پژوهش اثر سه جدایه از Trichoderma spp.، سه جدایه از Penicillium spp.، دو جدایه از Aspergillus spp. و یک جدایه از Cladosporium cladosporioides روی بیمارگر S.rolfsii با استفاده از روش های کشت متقابل، کشت روی اسلاید، متابولیت های فرار و متابولیت های غیرفرار در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش های گلخانه ای، گیاهان بادام زمینی با این جدایه های قارچی همراه با S. rolfsii مایه زنی شدند و صفاتی مانند شدت بیماری، ارتفاع، وزن تر و وزن خشک گیاه مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در روش کشت متقابل، T. harzianum و T. virens به ترتیب با 58/93 درصد و 94/92 درصد بیشترین توانایی را در مهار رشد میسلیومی S. rolfsii داشتند. در روش کشت اسلاید، تمامی جدایه ها به جز T. virens و T. viride در مهار ریسه های S. rolfsii موفق بودند. در آزمون متابولیت فرار، P. glabrum و A. flavus به ترتیب با 25/81 درصد و 75 درصد و در آزمون متابولیت غیرفرار T. harzianum و T. viride به ترتیب با 5/97 و 75/93 درصد بیشترین توانایی را در مهار رشد میسلیومی S. rolfsii نشان دادند. همچنین اثرات این قارچ ها روی میزان مهار بیمارگر S. rolfsii در مطالعات گلخانه ای مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که P. glabrum با 4/39 درصد و T. viride با 8/38 درصد موثرترین قارچ ها در کاهش وقوع و شدت بیماری بودند. همچنین به کارگیری این قارچ های آنتاگونیست در شرایط گلخانه منجر به افزایش ارتفاع بوته، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در حضور قارچ عامل بیماری گردید. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات با استفاده از روش حداقل اختلاف معنی دار (LSD)، اختلاف معنی داری بین قارچ های مورد مطالعه در روش های آزمایشگاهی و گلخانه ای را نشان داد. نتایج این تحقیق نشان دهنده این مطلب بود که قارچ های T. viride، T. harzianum،P. glabrum، A. flavus و C. cladosporioides موجود در زیستگان طبیعی گیاه بادام زمینی خواص بالقوه ای برای مهار زیستی بیماری پوسیدگی سفید ساقه بادام زمینی از خود نشان می دهند.