اثر سطوح مختلف سیلاژ سورگوم اسپید فید بر عملکرد تولیدی، ترکیب شیر و اسیدهای چرب شیر در گاو های شیرده

یکی از اقلام مهم در جیره گاوهای شیری، ذرت سیلویی است اما محدودیت آب، توسعه کشت آن را با چالش مواجه ساخته است. طی سال های اخیر، گیاهان مشابهی مانند سورگوم معرفی شده است که ضمن نیاز آبی کمتر، در خاک‏های نسبتا شور نیز عملکرد تولید مناسبی دارد. این پژوهش به منظور بررسی اثر جایگزینی سطوح مختلف سیلاژ ذرت با سیلاژ سورگوم در جیره غذایی گاو شیرده اجرا شد.

مواد و روش ها:

 سورگوم رقم اسپید فید و ذرت علوفه ای هر یک به وسعت دو هکتار کشت گردید و به طور جداگانه سیلو شد. چهار جیره غذایی (تیمار) با نسبت ثابت 24 درصد سیلاژ (در ماده خشک) تنظیم شد که در آن ها سیلاژ سورگوم با نسبت های صفر، 33، 66 و 100درصد جایگزین سیلاژ ذرت گردید. تعداد 32 راس گاو شیرده با میانگین روزهای شیردهی 44 روز بر حسب تولید شیر به دو گروه (بلوک) با میانگین تولید شیر 34/11 و 28/20 کیلوگرم تقسیم شدند و گاوهای هر بلوک نیز بین 4 جیره آزمایشی توزیع شدند. مواد مغذی هر یک از چهار جیره غذایی متناسب با نیاز مواد مغذی گاوها در هر بلوک تصحیح شد.

یافته ها: 

جیره های غذایی اثر معنی داری بر مقدار مصرف روزانه ماده خشک نداشت اما در هر تیمار، گاوهایی که در بلوک با تولید شیر بالاتر قرار داشتند ماده خشک بیشتری مصرف کردند  (0/05<p) میانگین روزانه تولید شیر خام و شیر تصحیح شده (بر اساس 3/5 درصد چربی) تحت تاثیر جیره غذایی قرار نگرفت اما تفاوت بین بلوک ها در طول آزمایش ادامه داشت. از نظر بازده خوراک (کیلوگرم شیر تصحیح شده تولیدی به ازای هر کیلوگرم ماده خشک مصرفی) در تولید شیر تفاوت معنی داری بین گروه های دریافت کننده جیره های آزمایشی مشاهده نشد. غلظت چربی، پروتیین، لاکتوز، کل ماده جامد، ماده جامد بدون چربی و نیتروژن اوره ای شیر تحت تاثیر جیره غذایی قرار نگرفت اما با مصرف سیلاژ سورگوم نسبت کل اسیدهای چرب اشباع در شیر کاهش نشان داد (0/05<p).

نتایج این پژوهش نشان داد که از سیلاژ سورگوم رقم اسپید فید می توان به جای سیلاژ ذرت در جیره غذایی گاو شیرده، با تولید شیر تا حدود 35 کیلوگرم، استفاده نمود اما از آنجایی که سیلاژ سورگوم نسبت به سیلاژ ذرت محتوی نشاسته کم  و انرژی زایی کمتری دارد، لازم است  کسری نشاسته و انرژی جیره جبران شود.