امکان تعیین جنسیت با استفاده از DNA آزاد شناور جنینی در پلاسمای خون بز آبستن

  امروزه، در پرورش حیوانات اهلی از جمله بز و گوسفند، دستیابی به روشی دقیق، آسان و مقرون به صرفه، پیش انتخاب جنسیت جنین، دارای اهمیت اقتصادی خاصی می باشد. اخیرا، DNAی آزاد جنینی شناور در پلاسمای خون، بعنوان کاندیدای مناسبی برای روش تعیین جنسیت غیر تهاجمی در دام ها و گونه های حیات وحش در خطر انقراض، معرفی شده است. بدین منظور، هدف از پژوهش حاضر، تعیین جنسیت جنین بز به کمک DNAی آزاد جنینی شناور در پلاسمای خون بزهای آبستن بود.

مواد و روش ها: 

در این راستا، در مجموع، تعداد 21 حیوان آزمایشی شامل 17 بز ماده که دوره ی آبستنی بعد شش هفتگی را تجربه می کردند، 2 بز غیرآبستن و 2 بز نر (کنترل منفی) انتخاب شدند. در ادامه تحقیق، بزهای ماده با استفاده از روش سیدرگذاری در واژن، همزمان سازی فحلی انجام و سپس در معرض جفت گیری طبیعی قرار گرفتند. عدم بازگشت به فحلی مجدد به عنوان شاخص موفقیت در آبستنی تلقی شد. همچنین در ماه های آخر از روش سونوگرافی برای تایید ابستنی استفاده شد. متعاقبا، پس از جداسازی پلاسمای خون بز ماده، استخراج cffDNA با استفاده از دستورالعمل های آزمایشی متداول موجود صورت گرفت. آغازگرهای این پژوهش بر اساس ژن آمیلوژنین، مستقر در کروموزوم X و Y، طراحی شد. واکنش زنجیره ای پلی مراز با استفاده از روش های استاندارد موجود بهینه سازی شد.

یافته ها:

  نتایج مولکولی حاصله، وجود دو باند در جنین نر (باند ژن AMELX با اندازه ی bp 171 و باند ژن AMELY با اندازه ی bp 111) و یک باند در جنین ماده (باند ژن AMELX با اندازه ی bp 171) را نشان داد. همچنین بزهای آبستن در اواخر دوره ی آبستنی غلظت DNA جنینی بالاتری را نسبت به دوره های قبلی نشان دادند.

نتیجه گیری:

 با مقایسه ی نتایج تعیین جنسیت مولکولی پیش از تولد جنین های تحت آزمایش، با نتایج عملی پس از تولد، دقت تعیین جنسیت با استفاده از ژن آمیلوژنین، حساسیت، ویژگی و صحت، 0/83، 0/93 و 0/93 به دست آمد. شاید با کاربری تکنیک حاضر، بتوان در بررسی های مدیریتی تخمین بز جایگزین در گله (سیستم پرورش داشتی) و یا کنترل فروش بزهای آبستن مازاد، یا پیش بینی تعداد بزهای نر در زایش آتی (سیستم پرواربندی) استفاده کرد.