مدل مفهومی سلامت زنان سالمند در ایران: مطالعه مروری

پیش بینی ها حکایت از زنانه شدن سالمندی در جهان و ایران دارد. هدف مطالعه حاضر بررسی روند سالمندی زنان، اثرات سالمندی، تفاوت وضعیت و عوامل موثر در سلامت زنان سالمند و نحوه دست یابی به سلامت سالمندی زنان با منابع موجود است.

این مطالعه مروری بر اساس چک لیست PRISMA انجام شد. برای دست یابی به اهداف، اسناد و مقالاتی در پایگاه های انگلیسی و فارسی پاپ مد ، اسکاپوس، الزویر، بانک اطلاعات نشریات کشور، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، نورمگز، سایت سازمان بهداشت جهانی، صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، گو گل کروم با کلید واژگان انگلیسی: aged, healthy aging, older women, health services و کلید واژگان فارسی سالمندی، سلامت سالمندی، سالمندی زنان، خدمات سلامت سالمندی تا خرداد سال 1399بررسی شد.

افزایش نسبت سالمندان زن و زنانه شدن سالمندی، نتیجه توسعه و موفقیت نظام سلامت است. مدیریت نادرست سالمندی، یک تهدید جدی برای سیستم های بهداشتی درمانی، اقتصادی اجتماعی و توسعه پایدار است. تفاوت شاخص های اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و سلامت در سالمندان زن وضعیت نامطلوب تری نسبت به مردان دارد که ناشی از اثرات متفاوت عوامل موثر بر سلامت، در زنان است. ویژ گی های برنامه های سالمندی ایران اغلب بدون مشارکت سالمند، مقطعی و برای مدیریت شرایط بهداشتی فردی، موردی و بالینی است. ارایه خدمات ادغامی فقط در سطح اول خدمات بهداشتی درمانی و دولتی بوده و فاقد رویکرد جنس و جنسیت و رویکرد راهبردی و یکپارچه بین بخشی است. 

 برای دست یابی به سلامت سالمندی زنان لازم است سیاست گذاری و برنامه ریزی در سطوح حاکمیت، سازمانی و ارایه خدمات با رویکرد عدالت جنسیتی باشد. آزمایش ها برای رسیدن به هدف باید دارای ویژگی های سالمند محور، تعاملی، چند تخصصی، مستمر، مشارکتی، هماهنگی در سطوح بالینی، سازمانی و سیستمی با تحلیل و چرخه بازخور، وجود سیستم اطلاعاتی یکپارچه و تحقیق و توسعه باشد. به تربیت و به کارگیری نیروی انسانی چند مهارته با لحاظ تفاوت نیازها در زنان و مردان سالمند تاکید می شود.