بررسی اثرات زیست محیطی نظام تولید ذرت علوفه ای به روش ارزیابی چرخه ی حیات

ایران جزء کشور هایی با بیش ترین میزان تولید گازهای گلخانه ای در جهان است که طبق برآوردهای انجام گرفته بخش قابل توجهی از این اثرات مربوط به فعالیت های کشاورزی است. روش های مختلفی برای ارزیابی اثرات محیط زیستی فعالیت-های کشاورزی وجود دارد که ارزیابی چرخه حیات یکی از روش های ارزیابی اثرات پایداری است که بر مبنای فرآیند تولید محصول توسعه یافته است. روش های موجود ارزیابی اثرات چرخه حیات و تعیین اثرات فعالیت های کشاورزی از طریق کلاس بندی و مدل-سازی ارزیابی و تغییرات احتمالی در شاخص های کیفیت خاک به عنوان یک نتیجه در فعالیت های کشاورزی در مزرعه تعیین می-شوند. هدف اصلی از انجام و طراحی این تحقیق، بررسی آثار زیست محیطی ناشی از نظام تولید ذرت علوفه ای با استفاده از روش ارزیابی چرخه حیات (LCA) به منظور مدیریت و کنترل هر چه بهتر این اثرات است.

مواد و روش ها: 

منطقه ی مورد مطالعه مزرعه ی آموزشی دانشگاه تهران به مساحت 260 هکتار است. اطلاعات مورد نیاز، از طریق مصاحبه با کارشناسان مزرعه جمع آوری گردید. میزان مصرف نهاده ها و انتشار آلاینده ها در چند گروه تاثیر شامل گرمایش جهانی، اوتریفیکاسیون، اسیدی شدن، مسمومیت آب های سطحی و تخریب ازون، دست بندی به ازای یک واحد کارکردی (یک تن ذرت علوفه ای) تعیین وتاثیر آنها بر چرخه حیات ارزیابی شد. محاسبات ارزیابی چرخه حیات توسط نرم افزار سیماپرو انجام شد.

یافته ها:

 نتایج نشان داد که (1): بیش ترین تخریب زیست محیطی ناشی از تولید ذرت علوفه ای مربوط به مسمومیت آب های سطحی با مقدار kg 1,4-DBeq 13-10× 94/1 می باشد که کودهای شیمیایی وآبیاری به ترتیب با مقادیر13-10×331/1 و 14-10×96/4 kg ، 1,4-DBeq روی این آلایندگی بیشترین اثر را دارند، (2): مقدار شاخص زیست محیطی13-10× 19/2 پوینت یا 219/0 پیکوپوینت محاسبه شد که مقادیر نرمال شده گروه های اثر ناشی از تولید ذرت علوفه ای می باشد که با ضرب کردن مقدار کل آلایندگی هر گروه اثر در فاکتورهای نرمال سازی و وزن دهی مختص هر گروه اثر محاسبه شده است. هرچه این مقدار کم تر شده و به صفر نزدیک تر باشد این-طور نتیجه گیری می شود که اثرات زیست محیطی محصول تولید شده نیز کم تر می باشد.

استفاده از روش های مختلف مدیریت نظام زراعی همچون کاربرد نهاده های آلی، تناوب زراعی، کاشت گیاهان تثبیت کننده نیتروژن و خاک ورزی حداقل، برمبنای بهره گیری از اصول کم نهاده برای کاهش این اثرات زیست محیطی ضروری است. همچنین انتخاب روش های مناسب آبیاری و مدیریت بهینه مصرف آب ضمن افزایش عملکرد محصول، می تواند اثرات تخریبی زیست محیطی این عملیات را کاهش دهد. راهکاری که می توان برای کاهش اثرات این عملیات پیشنهاد و اجرا نمود، استفاده از روش های مختلف مدیریت نظام زراعی همچون کاربرد نهاده های آلی، تناوب، گیاهان تثبیت کننده نیتروژن و خاک ورزی حداقل، برمبنای بهره گیری از اصول کم نهاده برای کاهش این اثرات زیست محیطی است و با انتخاب روش های مناسب برای آبیاری و مدیریت بهینه مصرف آب ضمن افزایش عملکرد محصول، اثرات تخریبی زیست محیطی این عملیات راکاهش داد.