وضعیت ارائه خدمات پیشگیری و مدیریت بیماریهای غیر واگیر کشور ایران در شرایط عالم گیری COVID-19 در نظام مراقبت های اولیه سلامت

 شواهد نشان می دهد که پاندمی 19- COVIDدارای اثرات معنی داری بر بیماریهای غیرواگیر است. این مطالعه با هدف تحلیل وضعیت ارایه خدمات پیشگیری و مدیریت بیماریهای غیرواگیر کشور در سطح نظام مراقبت های اولیه سلامت (PHC) در طی پاندمی COVID-19 انجام گرفته است.

در این مطالعه تحلیل وضعیت، ابتدا دستورالعمل ها و بخشنامه های ابلاغی در سطح  نظام PHC از آغاز پاندمی تا پایان شهریورماه سالجاری، بصورت دستی و الکترونیک بازیابی و مواردی که که مشتمل بر یک تصمیم یا اقدام در رابطه باحاکمیت و سازوکارهای هماهنگی برای ارایه خدمات بیماری های غیرواگیر در مراحل بحران و بازگشایی بودند، وارد مطالعه و تحلیل شدند.سپس وضعیت ارایه خدمات بیماریهای غیرواگیر در قالب یک مدل ارایه خدمت در شرایط کم خطر، بینابینی و پرخطر پاندمی تدوین شد. سرانجام، تحلیل وضعیت با استفاده از آنالیز SWOT انجام و راهبردهای پیشنهادی استخراج گردید.

25 مورد از 199 بخشنامه و دستورالعمل بازیابی شده در طی پاندمی، تحلیل شدند. در مرحله بحران، اکثر خدمات غربالگری، خطرسنجی و تشخیصی به حالت تعلیق درآمده و پیگیری و مراقبت از بیماران مبتلا به بیماریهای غیرواگیر عمدتا بصورت تلفنی انجام شد. در مرحله بازگشایی، راهبردهای عمومی برای افزایش ظرفیت و جبران مراقبت های به تاخیر افتاده اتخاذ و  برنامه ارایه خدمات اساسی برای بیماریهای غیرواگیر اصلی در نظام PHC در شرایط سه گانه پاندمی تهیه شد. سرانجام،  راهبردهای اصلی با رویکرد ادغام و تمرکز بر خدمات اساسی، ضمن در نظرگرفتن گروه های آسیب پذیر و استفاده از فناوری های سلامت الکترونیک پیشنهاد شد.

نتایج مطالعه بر وقفه در ارایه خدمات اساسی بیماریهای غیرواگیر در مرحله بحران، ضمن اتخاذ راهبردهایی برای پاسخ در شرایط پاندمی دلالت دارد. بازنگری دستورالعمل های COVID-19 با تمرکز ویژه بر خدمات پیشگیری و مدیریت بیماری های غیرواگیر توصیه می گردد