وحدت هلال خصیب در حکومت پادشاهی عراق (1958-1921م) اهداف، طرح ها و موانع

یکی از برجسته ترین طرح های وحدت عربی پس از جنگ جهانی اول، طرح اتحاد هلال الخصیب بود که کشورهای عراق، اردن، سوریه، فلسطین و لبنان را دربرمی گرفت. پس از برپایی حکومت پادشاهی عراق، ملک فیصل و ناسیونالیست های پیام آور وحدت عربی این برنامه را دنبال کردند، ولی باوجود کوشش های حاکمان عراق این طرح با ناکامی روبه رو شد. پرسش اصلی این پژوهش این است که چرا طرح وحدت هلال خصیب با ناکامی روبرو شد؟ فرضیه پژوهش بر این امر استوار است که اگرچه حاکمان عراق تلاش فراوانی برای تحقق وحدت عربی انجام دادند، ولی به علت مخالفت از داخل، رقابت کشورهای عرب با یکدیگر و مخالفت قدرت های بزرگ این طرح تحقق نیافت. این پژوهش با تحلیل اطلاعات کتابخانه ای نشان می دهد مجموعه ای از انگیزه های ایدیولوژیک، ژیوپلیتیک و اقتصادی به همراه مشکلات داخلی و مسایل خارجی حکومت پادشاهی عراق را به سوی وحدت عربی سوق داد. ملک فیصل، نوری سعید، نخست وزیر عراق و نایب السلطنه عبدالاله مهم ترین کسانی بودند که در راستای وحدت هلال خصیب تلاش کردند، اما به علت شرایط ناهمگون داخلی کشورهای عربی، رقابت آن ها بر سر کسب رهبری جهان عرب، رقابت بریتانیا و فرانسه دو بازیگر اصلی خاورمیانه عربی با یکدیگر و ترس این دو از شکل گیری یک کشور نیرومند عرب در منطقه، طرح وحدت هلال خصیب شکست خورد.