اثر عوامل دورپیوندی و انتشار موج راسبی بر الگوهای جوی در بارش سیل آسای ایلام و پیش بینی پذیری آن با استفاده از مدل میان‎ مقیاس WRF

در دوره آماری 2018-1987 بارش بی سابقه ای در اکتبر 2015 در بازه زمانی 72 ساعته به مقدار 320 میلی متر در ایلام ثبت شد. این بارش سنگین از دیدگاه دورپیوندی، شار فعالیت موج راسبی و همچنین از نظر همدیدی-دینامیکی مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی کمیت های هواشناختی از داده های بازتحلیل ERA5 با تفکیک افقی 25/. درجه استفاده شده است. برای تعیین پیش بینی پذیری بارش فوق، مدل WRF برای سه حوزه تودرتو با تفکیک افقی به ترتیب 36، 12 و 4 کیلومتر اجرا و سپس مقادیر بارش شبیه سازی با دیدبانی مقایسه شدند. نتایج نشان می دهن که براساس شار فعالیت موج راسبی، فعالیت این سامانه از عرض های میانی تامین شده است. همچنین ترکیب دو سامانه کم فشار قوی سودان و مدیترانه، تاثیر توفان حاره ای چاپالا به عنوان عامل تزریق رطوبت مضاعف به منطقه، بندال ایجاد شده در سطوح میانی جو، پشته شکل گرفته در عرض های جنوبی ایران و همچنین تاثیر رشته کوه زاگرس از عوامل تاثیرگذار بر این بارش سنگین است. نتایج بررسی دورپیوندی نشان داد که شاخه نزولی النینوی متوسط تا قوی مانع حرکت هسته همرفتی فاز 2 و قوی MJO به سمت شرق بوده است. هنگامی که MJO در فاز 2 قرار داشته، بر روی مناطق جنوبی ایران یک بندال و گسترش پشته در سطوح بالا رخ داده و هم زمان با فاز مثبت NAO نیز یک واگرایی در سطوح بالا بر روی دریای مدیترانه (شکل گیری چرخند در شرق دریای مدیترانه) مشاهده شده است. بر طبق نتایج شبیه سازی مدل WRF، ضریب همبستگی 88% با سطح معنی داری 95% و درصد خطای 8% بین مقدار بارش شبیه سازی با دیدبانی نشان دهنده توانایی مدل در پیش بینی این بارش است.