بهبود زنده مانی، استقرار و ویژگی های رویشی نهال های ارس (Juniperus excelsa) با تلقیح قارچ های میکوریزی بومی

یکی از راهکارهای افزایش زنده مانی و رشد نهال های جنگلی در احیای رویشگاه های تخریب یافته، شناسایی قارچ های میکوریزی همزیست با ریشه گیاهان آن رویشگاه و سپس تکثیر و تلقیح آنها برای توانمندسازی نهال های تولیدی است. این پژوهش به منظور شناخت قارچ های آربسکولار همزیست با درختان ارس (Juniperus excelsa) رویشگاه چهارطاق (استان چهارمحال و بختیاری) و ارزیابی تاثیر این قارچ ها در افزایش زنده مانی و مولفه های رویشی نهال های میکوریزی ارس در سه سال متوالی اجرا شد. از ریشه و خاک اطراف ریزوسفر نه درخت ارس به طور کاملا تصادفی نمونه برداری و در شرایط سرد (در یخدان) به آزمایشگاه منتقل شد. پس از شناسایی پنج گونه قارچ همزیست، مایه تلقیح تولیدشده با گیاه ذرت در اختیار بذرهای جوانه زده ارس قرار گرفت. براساس نتایج، تاثیر همزیستی قارچ های آربسکولار شناسایی و تلقیح شده شامل Ambispora gerdemannii، Funneliformis mosseae، Glomus hoi، Septoglomus constrictumو Rhizophagus intraradices و اثر سن نهال بر طول ریشه، ارتفاع اندام هوایی، قطر یقه و زنده مانی نهال ها مثبت بود. در پایان سال سوم، در حدود 50 درصد از نهال های شاهد از بین رفتند، اما این تلفات برای نهال های تلقیح شده بین 17 تا 40 درصد بود. قارچ های A. gerdemannii R. intraradices بیشترین تاثیر مثبت را در زنده مانی نهال ها داشتند. متغیرهای رویشی تحت تاثیر قارچ R. intraradices از بزرگ ترین اندازه برخوردار بودند. یافته های این تحقیق نشان داد که توانمندسازی نهال ها توسط قارچ های همزیست، راهکاری مناسب برای افزایش زنده مانی و رویش نهال ها در برنامه تولید نهال خواهد بود. تحقیق با استفاده از قارچ های همزیست برای بهبود رشد و استقرار نهال ها در رویشگاه های آسیب دیده که خاک شرایط تغذیه ای مناسبی ندارد توصیه می شود