ایران و گذار جهانی قدرت: نگرش‎ها و آینده

ایران با وجود ظرفیت های ژیوپلیتیکی و ژیواکونومیکی زیاد، به دلیل اتخاذ سیاست خارجی مستقل و پرهیز از وابستگی به قدرت های بین المللی، با مسایل پیچیده زیادی در درون و برون خود روبروست. به نظر می رسد همکاری اغلب بازیگران با تحریم های شدید ایالات متحده علیه ایران نیز متاثر از سیاست مستقل ایران است. این در حالی ست که از سوی دیگر تغییر و تحول در مناسبات قدرت موجب نمایان شدن نشانه های بروز نظام نوین بین المللی شده است. در چنین شرایطی برخی معتقدند ایران با تغییر جهت گیری به سوی قدرت بزرگ جدید، می تواند از تضمین امنیت بیشتر و ارتقای جایگاه بین المللی برخوردار شود. بر این اساس، پژوهش حاضر درصدد شناسایی و تبیین پیشران ها و عدم قطعیت های موثر بر جهت گیری ایران در دوره تحول نظام بین الملل است. فرضیه این است که پیشران های توافق یا عدم توافق هسته ای ، رفع تحریم ها علیه ایران یا گریز ایران از تحریم ها از یک سو، عدم قطعیت های بحرانی موجود؛ سیاست ضد ایرانی آمریکا و بدبینی و بی اعتمادی بین ایران و آمریکا از سوی دیگر، بر جهت گیری ایران در شرایط متحول نظام بین الملل موثر هستند. هدف پژوهش بررسی شرایط و ابزارهای ایران برای حفظ سیاست خارجی مستقل فعال است. روش پژوهش در این مقاله ترکیبی از روش پسنگری نظری-تحلیلی- تبیینی با رویکرد آینده پژوهانه سناریونگاری است.