حق حبس در اجرای تعهدات متقابل

وابستگی متقابل عوضین در عقود معوض و لزوم اجرای عدالت معاوضی موجب شده است تا حق حبس، به عنوان یکی از راه های اجبار طرفین عقد به اجرای تعهدات، پذیرفته شود. اما قلمرو آن در قانون مدنی به درستی تبیین نشده و صرفا در مبحث بیع، حق حبس برای بایع و مشتری مقرر شده است و اعمال آن در سایر عقود معوض به ویژه شناسایی و اعمال حق حبس در مرحله انحلال قرارداد مورد تردید است. این پژوهش، به شیوه توصیفی -تحلیلی، با اعتقاد به وجود مبانی مشترک حق حبس در دو مرحله اجرای تعهدات قراردادی و استرداد عوضین در زمان انحلال، در پی شناسایی حق حبس به عنوان یک قاعده عمومی در اجرای تمام تعهدات معوض است. بنابراین، حق حبس محدود به مرحله انعقاد قرارداد نیست و به مرحله استرداد عوضین در زمان انحلال قرارداد و حتی در تعهدات متقابل ناشی از ضمان قهری مانند غصب تسری می یابد.