نقش سرمایه اجتماعی در توسعه کالبدی مناطق پنج گانه شهر زاهدان

سرمایه اجتماعی از مولفه های اساسی و موثر در توسعه، پویایی و سرزندگی مناطق شهرها محسوب می شود و از آن به عنوان زیربنای توسعه اقتصادی-اجتماعی و کالبدی هر جامعه و شهری یاد می کنند. بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه کالبدی مناطق پنج گانه شهر زاهدان، بود.

 پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر در سال 1400 انجام شد. داده های مورد نیاز تحقیق به روش اسنادی-میدانی (پرسش نامه و مشاهده) گردآوری شد. در این پژوهش از 2 نوع جامعه آماری استفاده شد. 1) ساکنین شهر زاهدان بر اساس نمونه گیری تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر به عنوان جامعه نمونه زاهدان انتخاب شد. 2) جامعه آماری، متخصصان که بر اساس نمونه گیری هدفمند تعداد 20 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شد. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS 19 و مدل های FARAS و FVIKOR استفاده شد.

نتایج آزمون تحلیل عاملی نشان داد که از بین شاخص های مورد مطالعه شبکه ها و حمایت اجتماعی، تاثیرگذارترین شاخص سرمایه اجتماعی در مناطق شهر زاهدان با وزن 75/28، انتخاب شد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که شاخص سرمایه اجتماعی تاثیر بسیار زیادی بر سطح توسعه کالبدی در شهر زاهدان داشت. نتایج تحلیل فضایی مناطق پنج گانه شهر زاهدان بر اساس توسعه کالبدی با تاثیرپذیری از شاخص های سرمایه اجتماعی، با استفاده از مدل ویکور فازی نشان داد، منطقه یک شهر با وزن 0/254 در اولویت قرار داشت.

 شبکه های اجتماعی خلق شده در شهر زاهدان از طریق مشارکت در انجمن های محلی، گروه ها و سازمان های محلی، کانال هایی برای سرمایه اجتماعی و عامل توسعه کالبدی ایجاد نموده که به نوبه خود هنجار های فردی و همکاری های متقابل عمومی را در سطح مناطق پنج گانه شهر زاهدان به بار آورده است.