تعیین رویکرد ذی نفعان دولتی و محلی در تصمیم گیری مشارکتی برای اقدامات آبخیزداری حوضه انارچای مشگین شهر

اجرای شیوه های مدیریتی و جلب مشارکت بهره برداران به دلیل تغییر ادراک و انتظارات ذینفعان با چالش هایی همراه است. لازمه مشارکت فعال در تصمیم گیری های مربوط به اقدامات آبخیزداری، معرفی ویژگی های جامعه، افراد موثر و انواع ذی نفعان دخیل می باشد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف تعیین رویکرد ذی نفعان دولتی و محلی در تصمیم گیری مشارکتی برای اقدامات آبخیزداری حوضه انارچای مشگین شهر، استان اردبیل با محاسبه نسبت نیمرخ سیاسی (PPR) و شاخص حل تعارض (IR) انجام شد.

به منظور تعیین رویکرد گروه های مختلف مشاغل از طریق طراحی پرسشنامه، میزان تاثیر طرح های آبخیزداری در بهبود درآمد آبخیزنشینان و ارزیابی میزان مشارکت آبخیزنشینان در اجرای طرح ها و کاهش تعارض و افزایش همیاری جوامع محلی بررسی شد. سپس شاخص های PPR و IR برای تمامی گروه های ذی نفع محاسبه و تحلیل شد. به منظور تعیین رویکرد گروه های مختلف از طریق طراحی پرسشنامه، میزان تاثیر طرح های آبخیزداری در بهبود درآمد آبخیزنشینان و ارزیابی میزان مشارکت آبخیزنشینان در اجرای طرح ها و کاهش تعارض و افزایش همیاری جوامع محلی بررسی شد. سپس شاخص های PPR و IR برای تمامی گروه های ذی نفع محاسبه و تحلیل شد.

نتایج نشان داد که مقدار PPR در دامنه صفر و 38 متغیر بوده است. به نحوی که از بین گروه های مورد بررسی، کم ترین مقدار PPR نشان از مخالفان تصمیم هستند، برخی از گروه ها با مقدار PPR صفر نسبت به موضوعات مطرح شده رویکردی متعادل داشته اند. هم چنین، میزان IR بین 1- و 1 متغیر بوده است. کم ترین مقدار آن برای گروه اساتید (مخالف اجرای تصمیم) در رابطه با اجرای تصمیمات اتخاذ شده نسبت به اثرات اقدامات مکانیکی در حفاظت از آب و خاک می باشند و میزان شاخص IR کم تر از 1 است. قابل ذکر است که در رابطه با همین موضوع، میزان IR برای اکثریت گروه ها نزدیک به 1 ارزیابی شد و نشان دهنده این است که این مساله در برنامه یزی ها توسط ذی نفعان و گروه ها حل شده است.

نسبت نیمرخ اجتماعی ضمن تعیین و اولویت بندی دیدگاه های گروه های مختلف تصمیم گیر و ذی نفع می تواند در مدیریت موثر اقدامات بر اساس نقاط قوت و ضعف فرآیند مشارکت آبخیزنشینان مفید واقع شود. در این راستا، تقویت مشارکت ذی نفعان و گروه های موثر و نیز رفع موانع در گروه های کم اثر می تواند در فرآیند برنامه ریزی مدنظر قرار گیرد.