نقش نظامیان در سیاست خارجی شاه اسماعیل اول صفوی

نقش تاریخی نظامیان در به قدرت رساندن خاندان های حکومتگر و همچنین ثبات بخشی به نظام های سیاسی در برابر تهدیدهای درونی و بیرونی، اهمیت و جایگاه آنان را به عنوان یکی از بازیگران اصلی ساختار سیاسی حکومت ها مشخص می کند. از سویی، حضور نظامیان در عرصه روابط خارجی حکومت ها، بر اهمیت آنان در نظام های سیاسی افزوده است. در نظام حکومتی شیعی صفویه، نظامیان چه در مرحله تاسیس، تثبیت و تداوم نظام سیاسی و چه در عرصه سیاست خارجی، حضوری موثر داشتند و از کنشگران اصلی به شمار می آمدند. هدف این پژوهش، بررسی نقش نظامیان در سیاست خارجی ایران عصر صفویه در دوره تاسیس، یعنی زمامداری شاه اسماعیل اول به روش توصیفی- تحلیلی بر اساس داده های منابع کتابخانه ای است. یافته های پژوهش نشان می دهند که به دلیل نقش موثر نظامیان قزلباش در پایه گذاری حکومت صفویه و فقدان تفکیک دقیق وظایف منصب های حکومتی در دهه های آغازین این دولت، نظامیان در سیاست خارجی شاه اسماعیل اول، چه در قالب تکاپوهای نظامیگری، جنگ با همسایه ها و دفاع از مرزها و حاکمیت صفویه و چه در قالب اقدام های تبلیغی برون مرزی در تهییج مریدان و هواخواهان صفویه و نشر اندیشه شیعی، همواره یکی از ارکان اصلی بودند و در تثبیت قدرت شاه اسماعیل و موجودیت نظام سیاسی صفویه، نقشی مهم ایفا کردند.