ارزیابی مخاطرات زیست محیطی ناحیه تسوج براساس روش تصمیم گیری چند متغیره

منطقه مورد مطالعه ناحیه تسوج، استان آذربایجان شرقی، می باشد که بخشی از محدوده را نواحی کوهستانی و بخشی دیگر را قسمتی از دشت تسوج تشکیل می دهد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مناطق دارای پتانسیل بالای رخداد فرونشست، زمین لرزه و زمین لغزش در ناحیه تسوج، براساس عوامل تاثیرگذار بر وقوع آنها و با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) می باشد. در این پژوهش تاثیر افت سطح آب زیرزمینی و خطر فرونشست ناشی از آن مورد ارزیابی قرار گرفت. میانگین افت سطح ایستابی در محدوده مطالعاتی حدود 6 متر محاسبه گردید و مناطق دارای ریسک بالای فرونشست مشخص شد. جهت پهنه بندی مخاطرات مورد اشاره، 15 معیار، سطح ایستابی آب زیرزمینی، افت سطح آب زیرزمینی، شیب، جهت شیب، فاصله از آبراهه، کاربری اراضی، ارتفاع، لیتولوژی، فاصله از گسل، عمق زمین لرزه، طول گسل، فاصله از مرکز سطحی زمین لرزه، بزرگای زمین لرزه، فاصله از جاده و بارندگی مورد استفاده قرار گرفتند. براساس نتایج حاصل از این مطالعه به ترتیب معیارهای تراز سطح آب زیرزمینی، فاصله از گسل و لیتولوژی بیشترین تاثیر را بر روی خطر وقوع فرونشست، زمین لرزه و احتمال وقوع زمین لغزش ناحیه دارند و همین طور بیشترین مناطق مربوط به پهنه با خطر بالای فرونشست، زمین-لرزه و زمین لغزش به ترتیب در قسمت های مرکزی و جنوبی دشت، قسمت های شرقی و شمالی منطقه و نواحی کوهستانی و پرشیب در شمال و شرق منطقه واقع شده اند. بنابراین با مطالعه نقشه های پهنه بندی حاصل و شناسایی نقاط با پتانسیل بالای خطر در حوضه، می توان اثرات زیان بار آنها را در عرصه های منابع طبیعی و سایر بخش ها کاهش داد.