دوران میان تانیث یا تذکیر افعال در قرائت های قاریان هفتگانه

دوران میان تانیث یا تذکیر افعال، نمونه ای درخور توجه از اختلافات قاریان هفتگانه قرآن است که به سبب فقدان نقطه در مصحف عثمانی رخ داده است. این سنخ اختلاف، به صورت الگویی تکرارشونده در قرایت قاریان هفتگانه دیده می شود و خاستگاه نحوی آن، جواز تذکیر و تانیث فعل به سبب مونث مجازی یا جمع مکسر بودن فاعل است. به علاوه، گاه منشا پدیدار شدن اختلاف مزبور، امکان رجوع فعل به لفظی مونث یا مذکر در سیاق آیه است. مقاله حاضر، ضمن بررسی نمونه هایی متعدد از دوران میان تانیث و تذکیر افعال در قرایت قاریان هفتگانه، بازتاب آموزه های نحوی در قرایت های قرآن را آشکار می کند و از گرایش نسبی حمزه و کسایی به اختیار صیغه مذکر فعل -برخلاف پنج قاری دیگر- پرده برمی دارد. با توجه به نفوذ تاریخی قرایت عبدالله بن مسعود در شهر کوفه و توصیه وی به مذکر خوانی قرآن به وقت دوران میان تاء و یاء، محتمل است که حمزه و کسایی، متاثر از پیشگام قرایت کوفیان رفتار کرده باشند