آسیب شناسی مدل کسب و کار بانک های تجاری ایران

مدل کسب و کار، منطق خلق، ارایه و کسب ارزش توسط یک سازمان است. به رغم اهمیت مدل کسب و کار در اجرای استراتژی، به این موضوع کمتر از موضوع استراتژی پرداخته شده است. این مهم در خصوص مدل کسب و کار بانک ها نه تنها در کشور ایران بلکه در دیگر کشورها نیز کمتر مورد توجه و تحقیق قرار گرفته و باعث ایجاد یک خلا دانشی شده است. مقاله حاضر، علاوه بر آسیب شناسی مدل کسب و کار در بانکهای تجاری ایران به روشی علمی، به دنبال تعیین اوزان اهمیت و اولویت بندی مقوله های اصلی و نیز اولویت بندی و تعیین میزان اهمیت هریک از مفاهیم مقوله های اصلی مدل کسب و کار بانک های تجاری است.  روش تحقیق از حیث نتیجه، کاربردی و از حیث هدف، توصیفی و ازنظر داده، کمی- کیفی است. استراتژی روش تحقیق در بخش کیفی، تیوری داده بنیاد و در بخش کمی، فرایند تحلیل سلسله مراتبی است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کیفی، روش کدگذاری و در بخش کمی برپایه مقایسات زوجی و تحلیل نرخ ناسازگاری است. جامعه تحقیق، خبرگان بانکهای تجاری و نمونه آن، بانکهای ملت، تجارت، ملی، سپه، صادرات، شهر، اقتصاد نوین و آینده است. روش نمونه گیری، قضاوتی هدفمند با روش گلوله برفی و ابزار جمع آوری داده در بخش کیفی مصاحبه و بررسی اسناد و در بخش کمی پرسشنامه است. یافته های تحقیق منتج به شناسایی آسیب های مدل کسب و کار بانک های تجاری ایران در قالب 7 مقوله (شامل آسیب های موجود در بخش مشتریان، ارزش پیشنهادی، کانال های ارایه ارزش، منابع کلیدی، شرکای کلیدی، فعالیت های اصلی و ساختار مالی) و 36 مفهوم گردید که براساس میزان اهمیت و نقش هریک از آنها در مدل کسب و کار، اولویت بندی و سهم دهی شده است.