چشم اندازی بر نقش آفرینی روسیه و ترکیه در لیبی؛ از رقابت تا همکاری

گذار از یک سیستم تک قطبی به یک نظام جهانی چندقطبی باعث می شود که تعداد بیشتری از کشورها درگیر جنگ ها و منازعات نیابتی بین قدرت های بزرگ و قدرت های منطقه ای گردند. برخی از کشورها با به کارگیری سیاست خارجی فعالانه در طول منافع قدرت های بزرگ حرکت خواهند کرد و این مساله به آن ها امکان می دهد تا از منافع رقابت میان این قبیل کشورها در بازی قدرت، حداکثر استفاده را برده و استقلال ژیوپلیتیکی خود را حفظ کنند. با این حال، برخی دیگر از کشورها به دلیل ضعف های اقتصادی و سیاسی درگیر جنگ نیابتی شده و در این کشورها، منافع قدرت بزرگ بر منافع این قبیل کشورها تقدم می یابد و این مساله بی ثباتی و حتی جنگ را برای آن ها به وجود می آورد. یکی از مصادیق امروزی این گزاره، کشور لیبی است که در حال حاضر به صحنه درگیری و جنگ نیابتی میان قدرت های بزرگ و منطقه ای بدل شده است. سوال اصلی این پژوهش آن است که در محیط جنگ داخلی لیبی دو کشور روسیه و ترکیه چه نقشی بازی کرده و به دنبال چه منافعی هستند؟ مقاله آن است که دو کشور ترکیه و روسیه به مثابه دو طرف رقیب در جبهه لیبی، تلاش دارند تا با استفاده از مدل سوریه به توافق و مذاکره برای کسب نفوذ و جایگاه بالاتر در آینده این کشور دست یابند. در ادامه، پژوهش به این نتیجه می رسد که به رغم تلاش ها برای توافق و اجرای مدل سوریه، مساله لیبی با توجه به حضور و نفوذ کشورهای دیگری چون عربستان سعودی، امارات، مصر و کشورهای اروپایی، ابعاد پیچیده تری داشته و توافق دو کشور ترکیه و روسیه اگرچه مهم به نظر می رسد؛ اما به نتیجه و راه حلی برای ایجاد ثبات در لیبی ختم نخواهد شد. این مقاله با روشی توصیفی به جمع آوری داده ها پرداخته و درنهایت به تحلیل وضعیت پیچیده این کشور می پردازد.