برآورد هدر رفت خاک ناشی از فرسایش آبی حوضه آبریز جزلاچای با استفاده از سه مدل FSM، Fargas،BLM

شناسایی مناطق مستعد فرسایش و تولید رسوب در زیرحوضه های داخلی ایران که به از بین رفتن هزاران تن خاک حاصلخیز در هر سال منجر می شود امری ضروری است. در این تحقیق با استفاده از سه مدل BLM، Fargas و FSM، میزان فرسایش حوضه آبریز جزلاچای، یکی از زیر شاخه های قزل اوزن در شهرستان طارم (زنجان)، برآورد و پهنه بندی شد. برای این منظور از نقشه های زمین شناسی 100000/1 زنجان و توپوگرافی 50000/1 تهم، (30*30) DEM و جداول امتیازدهی شده مربوط به هر یک از مدل ها با توجه به شاخص های مختلف و بازدیدهای میدانی استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی مدل Fargas نشان داد که بیشترین وسعت حوضه یعنی 82 درصد آن فرسایش شدید، 13 درصد فرسایش زیاد و 5 درصد فرسایش بسیار شدید داشت. بررسی مدل BLM نیز براساس سه واحد توپوگرافی (کوهستان، کوهپایه و دشت) انجام شد و نتایج حاصل از آن، بیانگر وسعت فرسایش متوسط در واحد دشت و فرسایش زیاد در واحدهای کوهستان و کوهپایه بود. براساس مدل FSM، میزان فرسایش پذیری حوضه برابر با 08/699 تن در کیلومتر مربع در سال در حوضه آبریز جزلاچای است. با توجه به بازدیدهای میدانی و نتایج به دست آمده، مدل BLM نتایج بهتری را برای بررسی فرسایش در حوضه آبریز جزلاچای ارایه می دهد.