تاثیرات تنش خشکی بر صفات زراعی گندم (.Triticum aestivum L) با استفاده از فراتحلیل

تنش خشکی یکی از مهم ترین ریسک ها در تولید گندم در بسیاری از مناطق جهان بوده و به دلیل تاثیرات چندبعدی آن، یک نگرانی عمده در تحقق امنیت غذایی به شمار می رود. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر صفات زراعی گندم (.Triticum aestivum L) انجام شده است. بدین منظور با استفاده از روش فراتحلیل، نتایج پژوهش های مختلف مورد تحلیل آماری قرار گرفته است تا دیدگاهی کلی و قابل تعمیم در مورد اثر این تنش بر صفات زراعی این گیاه در شرایط مختلف ارایه شود. برای ایجاد بانک اطلاعات مورداستفاده در فراتحلیل، جستجوی بانک های اطلاعات علمی-پژوهشی مرتبط با اهداف تحقیق انجام شد و پس از بررسی و ارزیابی 120 پژوهش، 60 مقاله با موضوع بررسی صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله در شرایط تنش خشکی انتخاب شده و داده های آن ها مورد تحلیل قرار گرفت. در این تحقیق، به منظور ارزیابی تفاوت بین تیمارها در مطالعات مختلف از شاخص اندازه اثر کوهن استفاده شده است. نتایج نشان داد تاثیر تنش خشکی در مورد تمامی صفات موردبررسی منفی و معنی دار بوده است. تغییرات اندازه اثر متغیر تنش خشکی بر صفات مزبور 1.9248 تا 4.4280 بوده است. نتایج نشان می دهند که در تمامی شرایط مطالعه شده، تنش خشکی بیشترین تاثیر را بر عملکرد دانه داشته و سایر صفات شامل وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله و شاخص برداشت در رتبه های بعدی قرار دارند. تحلیل نتایج پژوهش ها ازنظر سوگیری و همگنی نشان می دهد که پژوهش های مربوط به تاثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه، شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله همگنی پایینی دارند که حاکی از سوگیری مطالعات است.