کانی شناسی خاک های درجا توسعه یافته از هوازدگی بازالت در یک ردیف اقلیمی خشک-نیمه خشک-نیمه مرطوب البرز میانی

بازالت ها از جمله سنگ های آذرین حاوی کانی های حساس به هوازدگی هستند که محصولات هوازدگی آنها به صورت کانی های ثانویه و مواد محلول مختلف در آمده و خصوصیات کانی شناسی ویژه ای ایجاد می کنند که به ندرت در سایر خاک ها یافت می شوند. کانی های رسی بخش مهمی از سیستم خاک را تشکیل می دهند و در حاصلخیزی، مدیریت و بهره وری پایدار خاک نقش دارند. هدف از این مطالعه بررسی تشکیل کانی های رسی در خاک های درجا تشکیل یافته از بازالت در سه اقلیم مختلف است. در این تحقیق ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک های تشکیل شده بر روی سنگ مادر بازالت در 24 خاکرخ در یک ردیف اقلیمی در سه منطقه خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب البرز میانی مورد مطالعه قرار گرفت و سپس خصوصیات کانی شناسی در شش خاکرخ مطالعه شد. تحلیل پراش نگاشت های اشعه X نشان داد که در خاک های مناطق خشک ایلایت و در مناطق نیمه خشک و نیمه مرطوب اسمکتایت کانی های غالب هستند. فرایندهای نوتشکیلی (رسوب از محلول) و تغییر شکل کانی ها (به ویژه ایلایت) در تشکیل اسمکتایت خاک ساخت در مناطق نیمه خشک و نیمه مرطوب نقش دارند. در خصوص ایلایت نیز، شواهد گویای منشا پدوژنیک آن در خاک های مورد مطالعه می باشد. منشا ورمی کولایت در سه منطقه مورد مطالعه نیز تحت تاثیر هوادیدگی میکا و کلرایت بوده است.