مروری بر اثرات تعاملی فعالیت های ورزشی و گیاهان دارویی بر شاخص های قندی و چربی های خون در وضعیت ابتلا به دیابت

 دیابت نوعی بیماری شایع و غیرواگیر است که با توجه به سبک زندگی و عادات غذایی مردم، در سراسر دنیا رو به افزایش است. عوارض طولانی مدت دیابت شامل رتینوپاتی، نوروپاتی، نفروپاتی، علایم قلبی، علایم ادراری تناسلی، علایم جنسی و حوادث عروق مغز می شود. با توجه به انجام مطالعات فراوان در راستای کاهش عوارض بیماری دیابت، انجام فعالیت های ورزشی و استفاده از گیاهان دارویی به دلیل وجود عوارض جانبی در داروهای سنتتیک از مهم ترین راهکارهای کنترل گلوکز خون و هیپرلپیدمی هستند. با این حال بررسی اثر هم زمان این دو مداخله نیز اخیرا مورد توجه محققین قرار گرفته است.بنابراین مروری بر این مطالعات جهت درک محققین حوزه تغذیه ورزشی نسبت به انجام این دو مداخله به طور هم زمان ضروری به نظر می رسد. 

هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات مصرف 10 گونه گیاهی هم زمان با فعالیت ورزشی است. 

در تمامی بانک های اطلاعاتی به خصوص پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پابمد، وب آو ساینس و مگ ایران و با کلیدواژه های مختلف از جمله training، exercise، glycemic index، lipid profile، medical plant و anti-diabetic component، بدون محدودیت سال جست وجو انجام گرفت. سپس مقالات بر اساس فعالیت ورزشی و گیاهان دارویی بر متابولیسم کربوهیدرات ها و چربی ها، دسته بندی شدند.

طبق بررسی های صورت گرفته در بانک های اطلاعاتی، 564 مقاله در رابطه با ورزش و گیاهان دارویی مشاهده شد که با توجه به معیارهای ورود به مطالعه (پرداختن به فعالیت ورزشی، گیاه دارویی و همچنین بیماری دیابت) تعداد 34 مقاله در رابطه با اثرات فعالیت های ورزشی و گیاه دارویی در وضعیت بیماری دیابت انتخاب شدند. درحقیقت از بین مطالعات به دست آمده 10 گیاه دارویی که بیشترین مطالعه از آن ها هم زمان با فعالیت های ورزشی انجام شده بود، بررسی شدند. که نتایج آن ها نشان داد گیاهان دارویی با فعالیت آنتی اکسیدانی خود و مکانیسم های مرتبط به تحریک ترشح انسولین، به کنترل چربی خون منجر می شوند و فعالیت های ورزشی وابسته به نوع، شدت، طول دوره تمرین به افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی بدن و همچنین افزایش مصرف گلوکز در عضله از مسیرهای غیر وابسته به انسولین در شرایط بیماری دیابت منجر می شوند.

به نظر می رسد با توجه به چالش بر انگیز بودن مداخله تمرینات ورزشی، استفاده از آنتی اکسیدان های گیاهی در کنار فعالیت بدنی به بهبود شاخص های متابولیکی در بیماران دیابتی منجر شود.