مقایسه روش های کشت مستقیم و نشائی برنج تحت روش های مختلف آبیاری

چهار روش آبیاری (غرقاب دایم، تناوبی، بارانی، تیپ) و سه روش کشت (مستقیم بذر و مستقیم نشاء بر بستر غیرپادل یا بدون گلخرابی و نشایی سنتی) از نظر عملکرد، مصرف آب و بهره وری آب برنج در قالب طرح کرت های نواری بر اساس طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (1398 و 1399) در گرگان بررسی شدند. مقایسه عملکردهای برنج نشان داد که بالاترین عملکرد (8206 کیلوگرم در هکتار) مربوط به کشت نشایی سنتی با روش آبیاری غرقابی بود و در بقیه روش های آبیاری اختلاف معنی داری بین عملکردها مشاهده نشد. در کشت نشایی، با تغییر آبیاری سنتی به آبیاری بارانی، متناوب و آبیاری قطره ای به ترتیب عملکرد در حدود 14، 9 و 11 درصد کاهش داشت. بالاترین مصرف آب مربوط به روش آبیاری غرقابی در کشت مستقیم بذر (12490 متر مکعب در هکتار) و کشت نشایی (11967 متر مکعب در هکتار) بود. با تغییر شیوه آبیاری از غرقاب به قطره ای در کشت سنتی نشاء در زمین پادل شده، اگرچه عملکرد در حدود 11 درصد کاهش یافت ولی در مقابل مصرف آب در حدود 39 درصد کاهش و در نتیجه بهره-وری آب در حدود 22 درصد افزایش داشت. با تبدیل کشت سنتی نشاء و روش آبیاری غرقابی به کشت مستقیم نشاء و روش آبیاری قطره ای عملکرد در حدود 24 درصد و مقدار آب در حدود 45 درصد کاهش یافت و بهره وری آب در این حالت به 9/0 کیلوگرم در متر مکعب رسید که در شرایط حاضر به عنوان بهترین گزینه برای حفظ توام منابع آبی و تولید انتخاب می شود.