ارزیابی مقاومت به خشکی مخلوط های چمن و شبدر، به منظور معرفی گیاهان پوششی با نیاز مراقبتی کمتر

سابقه و هدف :

چمن های با نیاز مراقبتی پایین شامل مخلوطی از چمن با یکسری گیاهان برگ پهن برای ایجاد یک ترکیب متنوع گونه-ای است در واقع نوعی چمن های کم هزینه هستند که میزان نهاده ها از جمله آبیاری، کوددهی، علف کش و چمن زنی در آنها کاهش یافته باشد و در مقابل هجوم علفهای هرز استقامت کند، که این امر به حفظ منابع طبیعی و کاهش آلاینده ها کمک میکند.

با هدف بررسی پاسخ رشدی اندام هوایی و زیر زمینی مخلوط های چمن و شبدر به تنش خشکی در مقایسه با چمن مخلوط تجاری، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی، در قالب آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار: ترکیب فستوکا + میکروشبدر(FM) ، لولیوم + میکرو شبدر(LM) ، لولیوم + شبدر سفید (LT)، فستوکا اروندیناسه+ لولیوم پرنه+ میکرو شبدر (FLM) ، فستوکا اروندیناسه+ لولیوم پرنه+ میکرو شبدر+ شبدر سفید (FLTM) در مقایسه با چمن مخلوط تجاری S  با 4 سطح تنش خشکی شامل 25، 45، 65 و 85 درصد ظرفیت زراعی و با 3 تکرار انجام شد. صفات ارتفاع، عرض برگ، تعداد پنجه، وزن تر و خشک اندام هوایی، سطح ریشه، میانگین قطر ریشه، مجموع طول ریشه، حجم ریشه و وزن تر و خشک ریشه مورد ارزیابی قرار گرفت.

نتایج نشان داد که در رقابت بین 6 نوع مخلوط چمن و شبدر، بیشترین و کمترین ارتفاع به ترتیب مربوط به مخلوط LT با میانگین 89/5 سانتی متر و مخلوط FLTM با میانگین 02/5 بود. از نظر وزن تر و خشک اندام هوایی، FLTM و LT بیشترین و FM کمترین مقادیر وزن تولیدی را به خود اختصاص دادند. همچنین تنش 65% ظرفیت زراعی، تاثیر معنی داری بر روی ارتفاع گیاهان نگذاشت و اختلاف معنی دار در سطوح 45 و 25 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. تنش 25 درصد ظرفیت زراعی به صورت معنی-داری عرض برگ و تعداد پنجه ها را تحت تاثیر قرار داد و شدت تنش تا حد 45 درصد ظرفیت زراعی نتوانست به طور معنی داری اثر منفی بر روی وزن تر و خشک اندام هوایی چمن مخلوط ها بگذارد. از نظر اندام های زیرزمینی، بیشترین مقادیر وزن تر و خشک ریشه مربوط به چمن های FLTM و LM و سپس FM بود. اما کمترین مقادیر وزن تر و خشک تولیدی ریشه مربوط به چمن LT به ترتیب با مقادیر 68/38 و 52/9 گرم در گلدان مشاهده گردید. از نظر سطوح مختلف تنش خشکی، در تنش ملایم 65% ظرفیت زراعی میزان وزن تر و خشک ریشه نسبت به سطح 85% به میزان 93/20 و 54/9 درصد افزایش نشان داد اما از تنش 45% ظرفیت زراعی به بعد، تنش خشکی منجر به کاهش میزان وزن تر و خشک تولیدی ریشه گردید. به طوریکه در تنش شدید 25% میزان کاهش وزن تر و خشک ریشه نسبت به تنش 85% به ترتیب معادل 64/52 و 87/54 درصد بود.

در نهایت میتوان نتیجه گیری نمود که تمام مخلوط های چمن و شبدر به جز LT از نظر صفات ریشه برتر از چمن تجاری اسپورت (S) بودند در حالیکه از نظر صفات اندازه گیری شده اندام هوایی برترین چمن مخلوط، FLTM بود.