جنایت جنگی پزشکی؛ رهیافت های مفهومی و مصداقی

پدیده جنگ همواره در طول تاریخ، به ‌عنوان واقعیتی دردناک در زندگی بشر، سرشار از مصایب متعددی بوده و از این ‌رو جامعه جهانی با وضع مقررات حقوق بین‌الملل بشردوستانه، سعی در کاهش آثار مخرب و زیان‌بار آن نموده است. در این ‌بین، افرادی از جمله پزشکان، در برخی مواقع و برخلاف وظایف حرفه‌ای و اصول اخلاقی و با سوءاستفاده از این وضعیت مخاطره‌آمیز، ضمن نقض مقررات بین‌المللی و ضوابط بنیادین اخلاق حرفه‌ای پزشکی و با ابزارانگاری محبوسان جنگی تحت‌الحمایه مقررات حقوق بین‌الملل بشردوستانه، مبادرت به اقداماتی غیرانسانی از جمله آزمایش‌های زیست‌شناختی نامتعارف در خلال مخاصمات مسلحانه نسبت به این افراد نموده و منجر به آسیب‌های شدید جسمی و روحی آنها می‌گردند، که علاوه بر تخدیش چهره علم پزشکی، موجب تحقق یکی از شنیع‌ترین جنایات بین‌المللی تحت عنوان «جنایات جنگی پزشکی» می‌شوند. هدف پژوهش حاضر تبیین و تحلیل این رهیافت مفهومی از پدیده جنایت جنگی پزشکی و ارایه مصادیق آن از منظر مقررات بین‌المللی و تمایز آن از مفاهیم مشابه بوده است. بر پایه یافته‌های حاصل از این پژوهش، اصلاح مقررات بین‌المللی و تدوین قواعد خاص جهت توسعه حمایت از بزهدیدگان این طیف از جنایات بین‌المللی با توجه به تحولات اجتماعی کنونی امری ضروری است.