بررسی ادله فقهی مصونیت دیپلماتیک در کشور اسلامی

مصونیت جانی و مالی ماموران و اماکن دیپلماتیک در کشور پذیرنده، از جمله اصول پذیرفته‌شده در عرف و حقوق بین‌الملل است که سابقه‌ای طولانی در این عرصه دارد. در اسلام نیز نه تنها بر مصونیت‎های دیپلماتیک؛ اعم از ماموران و اماکن، صحه گذاشته شده، بلکه مورد تاکید نیز قرار گرفته است. در این نوشتار، علاوه بر بررسی ادله فقهی مورد استناد برای اثبات اصل مصونیت دیپلماتیک، به قلمرو و محدوده این مصونیت‎ها نیز اشاره خواهد شد. با روش اجتهادی و تحلیل منابع اسلامی، نشان داده شده است اهمیت منصب سفارت و نمایندگی در کشور دیگر و مصالح نهفته در آن، خود دلیلی مستقل بر مصونیت ماموران و اماکن دیپلماتیک است و نیازی به استناد به عقد امان یا عقود معین دیگر برای اثبات چنین مصونیت‎هایی نیست؛ به‎ویژه آن‌که مصونیت ضمانت‌شده در آن عقود و مصونیت دیپلماتیک، از ضوابط متفاوتی برخوردار است. علی‌رغم پذیرش چنین مصونیتی در اسلام، این مصونیت مطلق نیست، بلکه در مواردی که فعالیت‎های ماموران دیپلماتیک، برخلاف وظیفه ذاتی آنان و در جهت سوء استفاده از موقعیت خویش باشد، برداشته خواهد شد.