تحلیل تغییرات فضایی حساسیت خطر وقوع سیل برپایه نوعی مدل ترکیبی نوین (مطالعه موردی: حوضه آبریز الندچای، شهرستان خوی)

تحقیق حاضر با هدف تهیه نقشه تغییرات فضایی حساسیت خطر وقوع سیل در حوضه آبریز الندچای در استان آذربایجان غربی و شهرستان خوی انجام گرفت. برای دستیابی به این هدف از سیزده پارامتر موثر در وقوع این پدیده استفاده شد. این پارامترها عبارت است از لیتولوژی، گروه های هیدرولوژیکی خاک، شاخص پوشش گیاهی، کاربری اراضی، شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از آبراهه، تراکم آبراهه، بارش، شاخص رطوبت توپوگرافیک، شاخص قدرت آبراهه و شاخص حمل رسوب. به منظور بررسی تاثیر هر یک از این پارامترها در وقوع سیل از مدل ترکیبی نوینی که براساس طبقه بندی فازی (FURIA)، الگوریتم ژنتیک (GA) و یک الگوریتم یادگیری ماشین (AdaBoost) توسعه یافته استفاده شد. برای اجرای مدل و پیش پردازش ها و تحلیل های لازم براساس داده های آموزشی و اعتبارسنجی از نرم افزار داده کاوی WEKA استفاده شد. نتایج حاصل از اجرای مدل تحقیق نشان داد که پارامترهای شیب، گروه های هیدرولوژیکی خاک، ارتفاع و پوشش گیاهی تاثیر مهمی در وقوع سیل دارند. در نهایت نقشه حساسیت خطر وقوع سیل در پنج طبقه شامل حساسیت خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تهیه شد. نتایج نشان داد مناطقی که حساسیت زیادی از نظر خطر وقوع سیل دارند، اغلب در پایین دست حوضه متمرکزند که مناطق مسطح و کم ارتفاع را شامل می شوند. میزان دقت نقشه نهایی براساس داده های آموزشی و اعتبارسنجی (190 نقطه سیل گیر و 190 نقطه بدون سیل) و با استفاده از منحنی ROC و سطح زیرمنحنی بررسی شد. نتایج نشان داد که مقدار سطح زیرمنحنی دارای ضریب 887/0 برای داده های آموزشی و 904/0 برای داده های اعتبارسنجی بوده است که بیانگر دقت خوب مدل ترکیبی در تهیه نقشه حساسیت خطر وقوع سیل است.