سبک دانشگاه داری در بیان و سیره آیت الله مهدوی کنی؛ به سوی یک دستور کار پژوهشی

تحول جامعه در گرو تحول بینشها و گرایشها و به عبارتی؛ در گرو تحول دانشگاه است. سیره برخی دغدغه مندان اصلاح اجتماعی همچون آیت الله مهدوی مبنی بر ساخت دانشگاه و تحول کلیشه های قبلی نیز بر این ادعا صحه می گذارد. بنیانگذاری دانشگاه امام صادق توسط آیت الله مهدوی، نشانگر این است که تحول علوم انسانی و به تبع از آن تحول اجتماعی را نمی توان صرفا به یک مباحثه نظری و معرفتی تقلیل داد؛ بلکه باید برای رهگیری عملیاتی آن، به ساخت عوامل غیر معرفتی از جمله دانشگاه و سبک حکمرانی آن، برای راهبری این تحول قدم نهاد. به اذعان بسیاری از صاحب نظران داخلی و خارجی، یکی از عناصر کلیدی در بنیانگذاری و ابقای دانشگاه، سبک راهبری و حکمرانی و به عبارت ساده تر؛ نحوه چینش و تنظیم اقتدارهای موجود در آن است. با وجود آنچه در دنیا جریان دارد، توجه به این مقوله در ادبیات ایرانی-اسلامی کمتر دیده می شود؛ در حالی که با استنطاق از الگوهای شکل گرفته در دامان انقلاب اسلامی، می توان سهم یاری های خوبی برای این موضوع داشت. لذا پژوهش حاضر، با هدف مطالعه نحوه ساخت و راهبری آیت الله مهدوی در دانشگاه امام صادق انجام شد.

در این پژوهش سعی شده است پس از مرور گسترده و تحلیلی زمینه و زمانه دانشگاه مدرن و سیر تطور الگوهای راهبری آن، یک چارچوب مفهومی ارایه شود. با توجه به این چارچوب، داده هایی از آثار باقی مانده آیت الله مهدوی گردآوری و با روش تحلیل مضمون، تحلیل شدند و بر اساس آنها، ایده و اصول دانشگاه داری ایشان استخراج شدند.

اصول دانشگاه داری آیت الله مهدوی عبارتند از: سبکی مبتنی بر انسان سازی، به کارگیری سنن حوزه علمیه در دانشگاه با تاکید بر معارف اسلامی، استقلال تعامل گرایانه در نسبت با وزارت علوم و استقلال مالی.

در نهایت می توان گفت که این پژوهش، سنگ بنایی را برای یک بستر پژوهشی یا دستور کار پژوهشی جدید در باب سبک راهبری دانشگاهی آیت الله مهدوی ارایه کرده است.