واکنش ارقام مختلف گوجه فرنگی در جایگزینی سموم شیمیایی کنترل کننده کرم میوه خوار (Helicoverpa armigera Hubner) بوسیله برخی ترکیبات درون زاد گیاهی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رقم و امکان جایگزینی سموم شیمیایی کنترل کننده آفت کرم میوه خوار گوجه فرنگی بوسیله برخی ترکیبات درون زاد گیاهی انجام گرفت. 9 ترکیب مصرفی شامل اسید سالیسیلیک (5/0 و 5/1 میلی مولار)، اسید جاسمونیک (50 و 100 میکرومولار)، آبامکتین (750 و 1500 میلی-گرم بر لیتر)، کلروپایریفوس (1250 و 2500 میلی گرم بر لیتر) و شاهد روی 5 رقم استفاده شد و صفات عملکرد، وزن تک میوه، تعداد میوه در خوشه، ارتفاع بوته و شاخص کلروفیل، تعداد روز تا گلدهی و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، TA، TSS، ویتامین ث، درصد خسارت برگ و درصد خسارت میوه ارزیابی شد. ژنوتیپ ها بسیار متنوع بودند. بیشترین عملکرد مربوط به رقم 136PA- با کاربرد هر دو سطح کلروپایریفوس و سطح دوم جاسمونیک اسید، رقم 162-PA در سطح اول آبامکتین و سطح دوم سالیسیلیک اسید و ارقام 135-PA و 688-PA در سطح دوم کلروپایریفوس بود. کاهش خسارت آفت روی برگ و میوه در کاربرد سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید، مطلوب بود. بالاترین همبستگی معنی دار مثبت صفات با عملکرد، مربوط به وزن تک میوه (**48/0= r) و بیشترین همبستگی معنی دار منفی مربوط به تعداد روز تا گل دهی (**52/0-=r) بود. در رگرسیون گام به گام عملکرد تک بوته به عنوان متغیر وابسته، تعداد روز تا گلدهی، وزن تک میوه و درصد خسارت برگ وارد مدل شدند. بیشترین اثر مثبت و مستقیم را وزن تک میوه (42/0) بر عملکرد داشت. چهار مولفه اصلی انتخاب شد. نتایج حاصله می تواند در برنامه های بهنژادی برای بهبود صفات گیاهی و مدیریت تلفیقی کرم میوه خوار گوجه فرنگی استفاده گردد.