ارزیابی کارآیی چند آفت کش و ترکیب شیمیایی در بهبود علائم مرگ جوانه های جانبی بادام رقم شاهرود 12 در حاشیه زاینده رود

عارضه مرگ جوانه های جانبی بادام رقم شاهرود 12 در برخی باغ های واکاری شده در استان چهارمحال و بختیاری مشاهده می شود. فراوانی نماتدهای انگل گیاهی، گونه های فایتوفترا و کمبود روی در مورد درختان دارای علایم بیش از درختان بدون علایم است. آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هفت تیمار شامل فلوپرایم (Velum Prime®; EC, 41.5%)، آبامکتین (Vertimec®; EC, 1.8%)، فوزتیل آلومینیوم + پروپاموکارب (Previcur energy®; SL, 84%)، فوزتیل آلومینیوم (Elit®; WDG, 80%)، دیازینون (Bazodin®; EC, 60%)، سولفات روی (ZnSO4H2O, 33%) و شاهد با پنج تکرار، روی درختان بادام رقم شاهرود 12، طی سال های 1397 تا 1399، در حاشیه زاینده رود انجام شد. یک هفته قبل از تیمار شیمیایی و سه ماه بعد از آن، نمونه هایی از خاک اطراف ریشه و بافت ریشه درختان مورد آزمایش برای بررسی جمعیت نماتدهای انگل گیاهی، جداسازی گونه های فایتوفترا و غلظت روی برداشته شد. از جهات مختلف هر درخت چهار شاخه انتخاب گردید و یک هفته قبل از تیمار شیمیایی و حدود پنج ماه بعد از آن، میزان جوانه های سالم (دارای برگ و میوه) و جوانه های مرده شمارش شد. نتایج آزمایش ها نشان داد تیمارهای فلوپرایم، آبامکتین، دیازینون، سولفات روی، پریویکور انرژی و الیت در مقایسه با شاهد به ترتیب 1/66%، 2/53%، 3/36%، 33% ، 3/19% و 9/16% میزان مرگ جوانه های بادام رقم شاهرود 12 را در حاشیه زاینده رود کاهش دادند. اگرچه ترکیبات با خاصیت نماتدکشی در بهبود عارضه موثرتر بودند اما چون سایر تیمارهای مورد آزمایش نیز از نظر کاهش علایم مرگ جوانه ها با شاهد تفاوت معنی دار داشتند بنابراین نقش سایر عوامل را نمی توان در ایجاد عارضه نادیده گرفت و ممکن است اثر برهم کنشی این عوامل در ایجاد و یا تشدید علایم مرگ جوانه های بادام شاهرود 12 موثرتر از اثر تنهای آن ها باشد.