اثر ناپایداری قیمت نان برامنیت غذایی و سلامت روان خانوار بارویکرد شبیه سازی مبتنی بر عامل

تورم و بی ثباتی قیمت موادغذایی بیش از هرچیز گروه های کم درآمد را تحت تاثیر قرارداده و سبب حذف گروه های غذایی ضروری در خانوارهای این گروه درآمدی شده است. بررسی تغییرات رفتار خانوار در مواجهه با افزایش قیمت نان می تواند به سیاستگذاران در قیمت گذاری صحیح این کالا کمک کند.

در این مطالعه ابتدا به تخمین کشش قیمتی نان با استفاده از سیستم نقاضای ایده آل پرداخته می شود. سپس، بر اساس نتایج حاصل از رفتار خانوارها، به شبیه سازی تغییر رفتار خانوار در مواجهه با افزایش قیمت نان با رویکرد شبیه سازی مبتنی بر عامل پرداخته می شود. محاسبات کشش تقاضا بر اساس داده های پیمایش هزینه-درآمد خانوار برای سال های 1395 و 1397 (بیش از 18000 خانوار) انجام شده و شبیه سازی اثرات افزایش قیمت نان با تعریف 5000 عامل (خانوار) و در محیط نت لوگو انجام می شود.

افزایش قیمت نان سبب افزایش 33 درصدی در هزینه های نان بیستک اول درآمدی شده که موید گیفن بودن این کالا برای این گروه است. پس از افزایش قیمت نان، بار هزینه تورم نان بر بودجه در بیستک اول بیش از 5 برابر بیستک پنجم است.

افزایش سهم نان پس از افزیش قیمت این کالا در سبد گروه های کم درآمد نشان از جایگزینی این کالا با سایر مواد غذایی ضروری دارد. این موضوع علاوه برآثار سوء تغذیه و مشکلات ناشی از آن، به نوعی بیانگر ضرورت پرهیز از دستکاری قیمت نان می باشد.