شیوه های استنباط مذهب راوی مجهول یا مهمل بر پایه تحلیل متنی

ارزیابی سندی احادیث منتسب به معصومان(ع)، یکی از راه های بررسی صحت و سقم آنها میباشد. در این مرحله، گاه به راویانی برخورد میشود که صاحبان کتب رجال به شناختی از مذهب راوی دست نیافته و در نتیجه، وی را مجهول یا مهمل خوانده اند. دستیابی به مذهب این قبیل راویان، علاوه بر اعتبارسنجی سند روایت، در میزان کاربست مرویات شان نزد فقها، متکلمان، مفسران، مورخان و... تاثیر فراوان دارد. پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای سامان یافته، روایاتی را مورد بررسی قرار داده که رجالیان، برخی از راویان موجود در سند آن روایات را مجهول و مهمل خوانده اند و این مقاله، درصدد استنباط مذهب راویان مجهول و مهمل بر اساس منقولات آنها میباشد و تلاش دارد با تحلیل روایات آنان، به مذهب اینگونه راویان دست یابد. نتایج این مقاله نشان می دهد که ملاکهایی از قبیل «شیوه اسناد دهی امام(ع) در نقل روایت»، «تامل در مبانی اعتقادی راوی در نقل روایت»، «جهتگیری راوی در نقل روایت»، «توجه به شیوه پرسشگری راوی»، «مقایسه مضمون روایت با حکم فقهی یا آموزه های کلامی شیعه»، «مقایسه پاسخ امام به سوال راوی مجهول یا مهمل با راوی معلوم الحال» و «شیوه یادکرد از امام معصوم(ع)» میتواند برای یافتن مذهب این دست راویان بسیار راهگشا باشد.