پیامدهای زیست محیطی بخش کشاورزی و تحولات سیاستی دهه اخیر: مورد مطالعه کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه

بخش کشاورزی به عنوان زیربنای اصلی تحقق امنیت غذایی از مهم ترین بخش های اقتصادی جوامع به شمار می آید و میانگین سهم آن در تولید ناخالص داخلی 161 کشور مورد مطالعه در سال 2019 حدود 11 درصد گزارش شده است. به موازات نقش آفرینی این بخش در تامین امنیت غذایی و اشتغال کشورها با پیامدهای جانبی منفی بر منابع پایه و محیط زیست همراه است که دولت ها را به تجدید نظر در سیاست های حمایتی مرتبط با بخش کشاورزی سوق داده است. دولت ها می توانند خواسته و ناخواسته و به روش های مختلفی بر پایداری زیست محیطی بخش کشاورزی تاثیر بگذارند. این مقاله با رویکرد مروری غیر نظام مند و با استفاده از گزارش های مراجع معتبر بین المللی(شامل فایو، سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه ، سازمان تجارت جهانی و...) به عملکرد زیست محیطی بخش کشاورزی و تاثیرات و تحولات سیاستی در کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه در دهه اخیر می پردازد. نتایج نشان می دهد که سیاست های حمایت از کشاورزی تمایل به تاثیرگذاری منفی بر محیط زیست دارند. سیاست های حمایت از قیمت بازار و پرداخت های مبتنی بر تولید یا استفاده نامحدود از نهاده متغیر بیشترین آسیب را متوجه محیط زیست می نماید و در مقابل، کمترین آسیب از جانب سیاست پرداخت های حمایتی کاملا مجزا مبتنی بر سطح زیرکشت سال های گذشته گزارش شده است. تراز مواد مغذی خاک؛ میزان انتشار گازهای گلخانه ای؛ برداشت آب برای فعالیت های کشاورزی؛ و تنوع زیستی اراضی کشاورزی (تنوع محصول و همگونی چشم اندازها)از جمله شاخص های کلیدی است که بهبود و وخامت آن به تبیین رابطه بین بخش کشاورزی و محیط زیست کمک می نماید و بررسی های اخیرکشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه حاکی از دستاوردهای قابل توجه در برخی از این شاخص ها می باشد.