ارزیابی و رتبه بندی استان های کشور برای گردشگری پرندگان در مقصدهای تالابی

ایران به لحاظ تعداد کل گونه ها و گونه های اندمیک با برخی کشورها قابل مقایسه نیست، لیکن تنوع بومگانی ایران متاثر از سه منطقه زیست جغرافیایی کلان جهان (پالیارکتیک، آفریکن و اورینتال)، می تواند جاذبه در تمام فصول برای پرنده نگرهایی از قاره ها و کشورهای متفاوت فراهم آورد. بیشترین گونه ها را در ایران پرندگان متکی به تالاب ها تشکیل می دهند و توسعه گردشگری پرندگان همسو با اهداف توسعه پایدار می تواند بر حفاظت از تالاب ها و درآمدزایی برای جوامع محلی نیز موثر باشد. وجود 41 نوع از 42 نوع تالاب مشخص شده کنوانسیون رامسر، وجود تعداد 105 مکان مهم پرندگان (Important Bird Area) از تعداد 391 مکان خاورمیانه و 555 گونه متنوع ایران نشان از وجود ظرفیت توسعه این نوع گردشگری دارد. هدف از این پژوهش، ظرفیت سنجی گردشگری پرندگان در محدوده جغرافیایی کشور ایران با استخراج عوامل متعدد موثر در انتخاب مقصد گردشگری پرندگان، امتیازدهی، ارزیابی و تولید نقشه های پهنه بندی شده بوده است. وزن دهی معیارهای انتخاب مقصد، با روش سوآرا و رتبه بندی مقاصد با روش تاپسیس انجام شده است. در عامل «اهمیت گونه ای»، استان های گلستان، گیلان و مازندران، سیستان و بلوچستان، فارس، هرمزگان و خوزستان، عامل «تنوع گونه ای»، استان های خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، فارس، مازندران، گلستان و تهران، عامل «دسترسی به زیستگاه های تالابی»، استان های آذربایجان غربی و هرمزگان، عامل «اهمیت دسترسی به راهنماهای محلی پرنده نگری»، استان های تهران، کردستان، آذربایجان غربی و بوشهر و در مجموع «کل عوامل موثر در انتخاب مقصد»، استان های آذربایجان غربی و هرمزگان رتبه های برتر بودند.