تنوع کروموزومی و اندازه ژنوم در گیاه داروئی مرزه (.Satureja spp)

گیاه مرزه (Satureja spp.) با داشتن گونه های مختلف و ترکیبات با ارزشی همانند تیمول و کارواکرول، دارای اهمیت خاصی در میان گیاهان دارویی است. در این تحقیق، بذرهای هشت جمعیت از سه گونه مرزه (hortensis S. ، S. mutica و boissieri S.) و همچنین بذرهای دو رقم اصلاح شده‏ آلمانی مرزه (S. hortensis cv. Aromag) و (S. hortensis cv. Saturn) از نظر سیتوژنتیکی ارزیابی شدند. نتایج کاریوتیپی نشان داد که هشت جمعیت از گونه S. hortensis (S1P1-S1P8) دیپلویید (48x=2n=2) و دو جمعیت از گونه ‏های mutica و S. boissieri (S2P1-S3P1) تتراپلویید (60x =4n=2) با تعداد کروموزوم های پایه متفاوت به ترتیب 24 و 15 بودند. میانگین طول کروموزو م ها در تمام جمعیت ها mµ 46/1 (دامنهm µ 71/1-19/1) بود. برای اندازه گیری مقدار ژنوم با استفاده از دستگاه فلوسایتومتری، از فلوروکروم PI و گیاه استاندارد جعفری (Petroselinum crispum, 2C DNA = 4.45 pg) استفاده شد. داده ها در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار (طول کروموزوم) و سه تکرار (اندازه ژنوم) تجزیه آماری شدند. نتایج تفاوت معنی داری را در سطح احتمال یک درصد بین جمعیت ها برای دو آماره نشان داد. میانگین مقدار 2C DNA برای تمام دیپلوییدها pg 52/3 (دامنهpg  8/3-3/3) و برای دو جمعیت تتراپلویید pg 38/2 (دامنهpg  51/25-2/2) بود. در این مطالعه مقدار اندازه ژنوم برای اولین بار در گونه‏ های ذکر شده گزارش گردید که در کنار سایر صفات اندازه گیری شده می‏تواند به غنای دانش کاریولوژیک در جنس مرزه Satureja کمک کند.