انتقال ژن های Yr5 و Yr15 با استفاده از تلاقی برگشتی به کمک نشانگر برای ایجاد مقاومت به زنگ نواری

زنگ زرد یا زنگ نواری، با عامل Puccinia striiformis f. sp. tritici (Pst)، یکی از مهم ترین بیماری های گندم در ایران و جهان است. ایجاد مقاومت ژنتیکی بهترین روش مقابله با این بیماری است. ژن های بزرگ اثر متعددی برای مقاومت به این بیماری شناسایی شده اند ولی به دلیل تکامل سریع عامل این بیماری، مقاومت این ژن ها شکسته شده است. بر اساس مطالعات پیشین، ژن های Yr5 و Yr15 موثرترین ژن های مقاومت در مرحله گیاهچه ای هستند. در این پژوهش این ژن ها با استفاده از روش تلاقی برگشتی به کمک نشانگر (MAB) به ارقام ایرانی روشن، مهدوی و شیراز منتقل شدند. برای این منظور، هر کدام از این رقم ها با لاین های استاندارد حامل ژن های مذکور تلاقی داده شدند و نتاج F1 با ارقام ایرانی (والدهای تکراری) تلاقی برگشتی (BC1F1) داده شد. در این نسل، در هر جمعیت ژنوتیپ های هتروزیگوت حامل ژن مقاومت با استفاده از نشانگر اختصاصی مشخص و تلاقی برگشتی دوم (BC2F1) صورت گرفت. با استفاده از همین روش تلاقی برگشتی سوم (BC3F1) هم داده شد. در نسل های در حال تفرق، دو نوع ژنوتیپ هموزیگوت حساس و هتروزیگوت مشاهده شد. در حال حاضر میزان شباهت نتاج ایجاد شده با والد تکراری خود 75/93 درصد است. پس از چند تلاقی برگشتی دیگر و یک نسل خودگشنی، لاین مقاوم در برابر زنگ زرد ایجاد می شود. لاین های مقاوم ایجاد شده می توانند به عنوان رقم جدید معرفی و نام گذاری شوند.