اثرات تنش سرما روی برخی ویژگی های فیزیوبیوشیمیایی سه لاین - واریته از عدس

عدس از حبوبات بسیار قدیمی است که بسیار آسیب پذیر به سرما می باشد. از این رو، شناسایی روند تحمل به سرما در بین لاین ها یا واریته های عدس امری بسیار مهم می باشد. در این تحقیق، به منظور ارزیابی عملکرد دانه و میزان آسیب ناشی از سرما، یک آزمایش مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار بر روی واریته های  بیله سوار و پریکوز و لاین آی ال ال 2580  از عدس انجام گرفت. به علاوه، به منظور مطالعه پاسخ های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی این ژنوتیپ ها به سرما یک تحقیق گلخانه ای در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش عبارت از شرایط سرما و ژنوتیپ های عدس بودند. بیشترین ارتفاع گیاه، وزن 100 دانه، عملکرد دانه و وزن تر و خشک اندام های هوایی گیاه تحت تنش سرما در واریته بیله سوار و بعد از آن واریته پریکوز مشاهده شد. به علاوه بیشترین درصد آسیب سرمایی (80%) در لاین آی ال ال 2580  دیده شد. در حالی که آسیب سرمایی در واریته های بیله سوار و پریکوز بسیار کمتر و به ترتیب 41 و 32 درصد بود. نتایج همچنین نشان داد که میزان شاخص کلروفیل (اسپاد) در بیله سوار و آی ال ال 2580  در طی تنش سرمایی کاهش یافت ولی در واریته پریکوز در حد 252 درصد نسبت به شاهد افزایش نشان داد. افزون بر این، محتوی پرولین  پریکوز تحت تاثیر سرما در حد 300 درصد افزایش پیدا کرد. فعالیت آنزیم آنتی اکسیدان کاتالاز در بیله سوار و پریکوز به ترتیب به میزان 73 و  20 درصد در شرایط تنش نسبت به شاهد افزایش نشان داد. میزان فلاونویید کل و آنتوسیانین فقط در رقم بیله سوار در شرایط تنش سرما افزایش یافت.  نتایج آنالیز SDS PAGE نیز مشخص کرد که در بیله سوار و پریکوز برخی باندهای پروتیینی شاخص با وزن مولکولی بین 40-30 و 90-80 کیلودالتون در شرایط تنش سرمایی پدیدار شدند که در نمونه های شاهد وجود نداشتند. در کل، می توان نتیجه گیری کرد که بیله سوار می تواند به عنوان رقم عدس متحمل به سرما در نظر گرفته شود. از طرف دیگر پریکوز و آی ال ال 2580  به ترتیب به عنوان ژنوتیپ های نیمه متحمل و حساس به سرما به حساب می آیند.