وقوع شته فیلوکسرای بلوط Phylloxera quercina (Ferr.) روی Quercus brantii در استان لرستان، غرب ایران

شته ها یکی از مهم ترین آفات کشاورزی و جنگلی هستند که به صورت مستقیم با مکیدن شیره اندام های گیاهی و غیرمستقیم با انتقال عوامل بیماری زای میکروبی به میزبان های گیاهی سبب ایجاد خسارت می شوند. همچنین اشکال دیگر خسارت غیرمستقیم می تواند به صورت ایجاد گال، بدشکلی اندام ها، لکه های رنگ پریده بافت مردگی هر سه به دلیل ترشح بزاق سمی و ایجاد منظره کپک دوده ای به علت ترشح عسلک به عنوان منبع غذایی برای قارچ های پوسیده خوار دیده شود. تعداد گونه های شته در حال حاضر بیش از 5200 گونه و در حدود 69 گونه در شش جنس متعلق به خانواده Phylloxeridae است. به استثناء شته فیلوکسرای مو که آفت جهانی تاکستان های صنعتی است، زیستگاه بقیه گونه ها، عرصه های جنگلی و زیست بوم های غیر زراعی می باشد. هدف از مطالعه حاضر شناسایی یک گونه شته تغذیه کننده از بلوط گونه Q. brantii به عنوان مسبب احتمالی بروز لکه های زرد بافت مردگی روی برگ های درخت های آلوده بود. نمونه های شته روی درخت بلوط Q. brantii در اطراف شهرستان خرم آباد جمع آوری شدند. توالی یابی بخشی از قطعه ژنی COI انجام و تبارشناسی مولکولی این گونه با سایر گونه های جنس Phylloxera بررسی و مقایسه شد. به منظور شناسایی ریخت شناسی، نمونه های مونته شده (اسلایدهای میکروسکوپی) شته با روش های مرسوم زیر میکروسکوپ نوری و با کمک کلیدهای تاکسونومیک، تشخیص داده شدند. براساس تشخیص مولکولی و ریخت شناسی، نمونه ها به عنوان Phylloxera quercina (Ferrari, 1872) شناسایی شدند. مطالعه حاضر اولین گزارش وقوع P. quercina به صورت یک آفت در ناحیه رویشی زاگرس می باشد. قطعه ژنی COI بارکد قادر است تا به همراه ویژگی های ریخت شناسی به تشخیص دقیق گونه های جنس Phylloxera در ایران کمک شایانی نماید.