خاندان بهبهانی و گفتمان تصوف ستیزی در دوره قاجار

با اوج گیری تصوف در اوایل دوره قاجار، کشمکش میان مجتهدان و صوفیان نیز شدت گرفت. صوفیان تلاش می کردند تا پایگاه اجتماعی سابق خود را به دست آورند و از طرفی مجتهدان نیز نمی خواستند به این رقیبان سنتی خود مجالی دهند. این امر سبب شد در دروه قاجار جریانی تازه از نزاع میان مجتهدان شیعه و صوفیان پدید آید. این نزاع دوسویه، در حد مجادلات قلمی و ردیه نویسی متوقف بود، تا اینکه در اوایل دوره قاجار محمدعلی بهبهانی و فرزندانش سردمدار گفتمان تصوف ستیزی شدند. ازاین دوره به بعد  نزاع صوفی و فقیه دیگر نزاع عقیدتی مبتنی بر ردیه نویسی نیست، بلکه تلاشی است برای حذف گفتمان رقیب. خاندان بهبهانی دراین گفتمان صوفی ستیزانه، نقشی پررنگ داشت و فصلی نو پدید آورد. اهمیت بهبهانی ها در این گفتمان صوفی ستیزانه، هم از جهت کثرت آثار صوفی ستیزانه افراد این خاندان است و هم عمل صوفی کشی آنان؛ که این اقدام سبب شد چهارتن از صوفیان مشهور زمانه، مستقیما و یا با دستور محمدعلی بهبهانی کشته شوند؛ اقدامی که پیش ازین در تاریخ بی سابقه یا کم نظیر بوده است. این مقاله می کوشد منحصرا به به بررسی نقش محمدعلی بهبهانی و خاندان او در تقویت و گسترش گفتمان صوفی ستیزانه اوایل دوره قاجار بپردازد.