تبیین و تحلیل الگوهای گذران اوقات فراغت در سالمندان:تحلیل محتوای کیفی

از آنجایی که مشارکت در فعالیتهای فراغتی، سلامت جسمی و روانی سالمندان را بهبود می بخشد، در این مطالعه به تبیین و تحلیل الگوهای فراغتی سالمندان جهت آشکارسازی مشکلات، نیازها و موانع فراغتی برای سیاستگذاران پرداخته شده است.

مطالعه ی حاضر، مطالعه ی کیفی با استفاده از تحلیل محتوای قراردادی بوده که در آن بر اساس نمونه گیری هدفمند، 21 سالمند بالای 60 سال با حداکثر تنوع انتخاب شده و جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه ی نیمه ساختار یافته تا اشباع داده ها در سال 1397صورت گرفت. از چهار معیار مقبولیت ، قابلیت اطمینان، قابلیت انتقال و قابلیت تایید پیشنهادی گوبا و لینکن جهت ارزیابی صحت داده ها استفاده شد.

سه مضمون اصلی شکل گرفته از مطالعه عبارت بودند از: فعالیت های اوقات فراغت، موانع مشارکت در فعالیتهای اوقات فراغت و عوامل موثر بر اوقات فراغت. هشت طبقه اصلی "تفریح"، "ورزش"، "تعاملات اجتماعی"، "استراحت"، "فعالیت هنری"، "فعالیت فرهنگی"، "رسانه"، "پرداختن به فرایض دینی"از آنالیز داده ها استخراج شد رایج ترین فعالیتهای اوقات فراغت در سالمندان تماشای تلویزیون، پیاده روی، رفتن به پارک و رفتن به مساجد بود. همچنین، مهمترین موانع مشارکت در فعالیتهای فراغتی مشکلات اقتصادی، ناتوانی جسمی و عدم دسترسی به تسهیلات فراغتی بود.

با توجه به رایج ترین فعالیتهای فراغتی در سالمندان و موانع مشارکت در فعالیتهای فراغتی، میتوان با تدارک برنامه های تفریحی، ورزشی، آموزشی و مذهبی از جمله پیاده روی و توجه به غنی سازی برنامه های تلویزیون، از سوی نهادها و سازمانهای مسیول و در دسترس قرار دادن این تدارکات، زمینه ی رفاه و سلامت سالمندان را فراهم نمود.