تاثیر گروه سنی، جنسیت و شاخص های وضعیت بدن در غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت پر اردک سرسبز

از میان گونه های پرندگان آبزی، اردک سرسبز Anas platyrhynchos مدل زیستی مناسبی برای تحقیقات سم شناسی اکولوژیکی فلزات سنگین به شمار می رود. از بین اندام ها، استفاده از پرها به عنوان اندیکاتور زیستی و نوعی روش غیرکشنده و غیرمخرب در ارزیابی آلودگی فلزات سنگین بسیار متداول است. با توجه به تناقض نتایج تحقیقات مختلف در رابطه بین غلظت فلزات سنگین با سن، جنس و وضعیت های مختلف بدنی پرندگان، این تحقیق انتخاب شده است. نمونه برداری از 30 اردک سرسبز در پاییز و زمستان 1398 در دامگاه فریدون کنار با روش زنده گیری دوما انجام گرفت. نمونه ها براساس رنگ منقار و شاهپرهای بال و پر به نر و ماده و بالغ و نابالغ تفکیک شدند و پارامترهای طول تارس، طول بال، طول دم، طول سر، طول بدن و وزن بدن به عنوان شاخص های وضعیت بدن اندازه گیری شدند. سپس با نیم گرم از پر قسمت های سینه ای، هضم نمونه ها با اسید نیتریک و هیدروژن پراکسید انجام گرفت و فلزات سنگین به وسیله دستگاه جذب اتمی مدل MP-AES 4100 قرایت شد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی دار آماری در غلظت فلزات سنگین بین جنس های نر و ماده مشاهده نشد (کادمیوم: 0/558= P و سرب: 0/215=P). این اختلاف غلظت فلزات بین بالغان و نابالغان نیز از نظر آماری معنی دار نبود (کادمیوم: 0/673= P و سرب: 0/214=P). پارامترهای وضعیت بدن (طول دم، طول بدن و وزن بدن) نیز اثر معنی داری بر غلظت کادمیوم (به ترتیب 0/385=P= 0/299، P= 0/547 ،P) و سرب (به ترتیب 0/554=P= 0/185 ،P=0/377 ،P) در بافت پر نداشته اند. تحقیق حاضر نشان داد که غلظت سرب و کادمیوم در بافت پر اردک سرسبز وابسته به جنس، گروه های سنی و شاخص های وضعیت بدن نیست. تحقیقات طولانی مدت، بهتر می تواند این اثرها و سازوکار های آنها را در بافت پر گونه های پرندگان مشخص کند.