بررسی بهره وری آب آبیاری سویا در مزارع استان گلستان

این پژوهش با هدف اندازه گیری آب مصرفی و بهره وری آب تحت مدیریت زارعین در 44 مزرعه سویا (37 مزرعه آبی و 7 مزرعه دیم) در سه منطقه گرگان، علی آباد و کردکوی-بندرگز در استان گلستان در سال 1399 اجرا شد. خواص فیزکو شیمیایی خاک و آب، روش آبیاری، میزان آبیاری و مشخصات زراعی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در مناطق گرگان، علی آباد و کردکوی-بندرگز به ترتیب 13%، 7% و 28% اراضی به صورت بارانی آبیاری شدند و بقیه به صورت سطحی بود. مقدار آب ورودی به مزرعه در روش سطحی با استفاده از فلوم و در روش بارانی با دبی سنج اندازه گیری شد و با نیاز آبی سویا مقایسه شد. نتایج نشان داد که نیاز آبی خالص سویا در سال 1399 در کشت بهاره برای شهرهای گرگان، علی آباد و کردکوی-بندرگز به ترتیب برابر 593، 435 و 516 و برای کشت تابستانه برابر با 525، 398 و 486 میلی متر بود که نسبت به مقادیر بلندمدت برای کشت های بهاره و تابستان به ترتیب 25 و 22 درصد و نسبت به سند ملی 45 و 64 درصد افزایش داشت. میانگین مقدار آب آبیاری ورودی به مزارع سویا در سال زراعی 99 در مناطق گرگان، علی آباد و کردکوی-بندرگز به ترتیب 4460، 4620 و1500 مترمکعب در هکتار بود و در این مناطق به ترتیب 80%، 45% و 100% زارعین کم آبیاری انجام دادند. در سال زراعی موردنظر سهم بارش در تامین نیاز آبی اراضی تحت آبیاری سویا در مناطق گرگان، علی آباد و کردکوی-بندرگز در اراضی آبی به ترتیب 20، 21 و 33 درصد بود. متوسط بهره وری آب کاربردی سویا در گرگان و علی آباد 46/0 و 51/0 کیلوگرم بر مترمکعب و در کردکوی-بندرگز در اراضی آبی 6/1 و در اراضی دیم 9/2 کیلوگرم بر مترمکعب بود. میانگین بهره وری آب آبیاری در روش بارانی نیز 45/1 کیلوگرم بر مترمکعب بود که 56% بیشتر از روش سطحی بود.