اثربخشی طرحواره درمانی بر انعطاف پذیری و کمال گرایی ظاهر جسمانی در اختلال بدشکلی بدنی: یک مطالعه راهنما

اختلال بدشکلی بدنی یکی از اختلالات طیف وسواسی-جبری است و شامل اشتغال فکری شدید و آشفته ساز با نقص جزیی یا تصوری در ظاهر می باشد. هدف این پژوهش تعیین میزان اثر بخشی طرحواره درمانی بر انعطاف پذیری و کمال گرایی ظاهر جسمانی در اختلال بدشکلی بدن بود.

در یک مطالعه نیمه آزمایشی و از نوع طرح های پیش آزمون  پس آزمون پیگیری با گروه گواه، 30 دانشجوی دختر مبتلا به اختلال بدشکلی بدن که در حال تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران در طی ماه های آبان تا دی ماه 1398 بودند با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. سپس مشارکت کنندگان به طور تصادفی و از طریق نرم افزار Excell در دو گروه آزمایش و گواه تخصیص یافتند. گروه آزمایش تحت طرحواره درمانی به مدت هشت جلسه هفتگی هر جلسه 90 دقیقه قرار گرفت. ابزار جمع آوری پرسشنامه انعطاف پذیری و پرسشنامه کمال گرایی ظاهر جسمانی (PAP5)، در سه مرحله خط پایه، پس از مداخله و پیگیری سه ماهه جمع آوری شدند. داده ها در نرم افزار آماری SPSS-21 وارد و با استفاده از روش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

در گروه آزمایش، میانگین (انحراف معیار) انعطاف پذیری شناختی از (4/7) 3/26 در پیش آزمون به (2/10) 5/43 در پس آزمون افزایش یافت (001/0>P) و در مرحله پیگیری به (7/11) 8/45 رسید که تاثیر مداخله پایدار بود (001/0>P). همچنین، در گروه آزمایش میانگین (انحراف معیار) کمال گرایی از (4/5) 5/74 در پیش آزمون به (1/6) 3/34 در پس آزمون کاهش یافت (001/0>P) و در مرحله پیگیری به (5/5) 5/49 رسید که تاثیر مداخله پایدار بود (001/0>P). در گروه گواه نمرات هر دو متغیر در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تفاوتی نداشت.

 مطالعه نشان داد که طرحواره درمانی موجب بهبود انعطاف پذیری و کاهش کمالگرایی ظاهر جسمانی در دانشجویان مبتلا به اختلال بدشکلی بدن شد.