ارزیابی انتقادی مطالعات تاثیر رسانه: مرور سیستماتیک

تاثیر محتوای رسانه بر افراد، نهادها و عامه قابل سنجش و شناسایی است. مطالعات تاثیر رسانه از ابتدای قرن بیستم مورد توجه دانشمندان حوزه ارتباطات و رسانه در سراسر جهان قرار گرفته است؛ و تعداد پژوهش های داخلی نیز در سال های اخیر روند روبه رشدی داشته اند، اما ارزیابی کیفی این روند می تواند محققان را نسبت به انتقادات و خلاهای وارد بر پژوهش های موجود آگاه سازد تا مسیر جهت ارتقای کیفیت و اصلاح روند پژوهشی این حوزه هموار گردد. از این رو این پژوهش، پس از ارایه الگوی تاثیرات محتوای رسانه، با استفاده از روش مرور سیستماتیک (نظام مند) به بررسی 39 مقاله منتخب می پردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد؛ علی رغم رشد کمی پژوهش های تاثیرات رسانه در سال های اخیر، این پژوهش ها غالبا بر تاثیرات ملموس شناختی و رفتاری فردی متمرکز بوده و نسبت به تاثیرات ناملموس احساسی، نگرشی، باوری بر نهادها و عامه بی توجه بوده اند. نادیده گرفتن نقش فعال مخاطب در تاثیرات رسانه، غلبه روش شناسی کمی، بی توجهی به تاثیرات کلان عامه و نهادی، کوتاه مدت بودن مطالعات تاثیر رسانه و غیردقیق بودن سنجه ها از جمله انتقادات وارد بر غالب این پژوهش هاست. در ادامه این مقاله، ضمن ارایه پیشنهاد برای رفع این انتقادات، خلاهای موجود هر حوزه از تاثیرات شناختی، باوری، نگرشی، احساسی و رفتاری را ارایه نموده تا راهنمایی برای توسعه کیفی این حوزه مطالعاتی باشد.