تاثیر اندازه وزنی ریشه چغندرقند در تخمین ساکارز به روش چگالیسنجی در مقایسه با روش پلاریمتری

تخمین ساکارز چغندرقند به روش چگالی سنجی به دلیل عدم تخریب نمونه، ارزانی، سرعت اندازه گیری و نداشتن اثر مخرب زیست محیطی در مقایسه با روش پلاریمتری اهمیت دارد. پژوهش حاضر در سال 1398 با هدف بررسی اثر اندازه؜ی وزنی ریشه 10 رقم داخلی و خرجی چغندرقند  جهت تخمین ساکارز آن به روش چگالی سنجی در مقایسه با روش پلاریمتری انجام گرفت.  به این منظور، به طور تصادفی 150 ریشه چغندرقند سالم کشت شده در منطقه کرج انتخاب شدند. هر ریشه یک نمونه آزمایشی بود. نمونه ها پس از توزین و تعیین چگالی، خمیرگیری شدند. شاخص های کیفی مورد ارزیابی شامل ساکارز، ماده خشک، تفاله، مواد جامد محلول بودند. شناسایی داده های پرت به روش استانداردسازی باقیمانده ها انجام گرفت. نمونه ها در گروه های 100 گرمی به 13 کلاس وزنی تقسیم و سپس رابطه خطی بین چگالی و ساکارز برای هر کلاس تعیین شد. مقایسه آماری بین شیب و عرض از مبدا روابط خطی به شکل پلکانی از کوچک ترین کلاس وزنی با کلاس وزنی بالاتر انجام و در صورت نداشتن اختلاف معنی دار (p>0.05) داده ها در یک گروه آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد میانگین قند، ماده خشک، تفاله و درجه خلوص نمونه های مورد بررسی به ترتیب 10/15، 23/46، 4/06 و 73/84 درصد بودند. ضریب تعیین (R2) حاصل از رابطه خطی بین چگالی و ساکارز در کلاس های وزنی با افزایش وزن ریشه کاهش نشان داد، به طوری که 0/997 =R2 برای ریشه های کوچک تر از 350 گرم و 0/67=R2 برای ریشه های بزرگ تر از 1450 گرم به دست آمد. مقایسه آماری ضرایب رگرسیونی شیب و عرض از مبدا روابط خطی بین چگالی (x) و ساکارز (y) در کلاس های وزنی منتج به سه کلاس با دامنه وزنی کمتر از 350 تا 750 گرم (کوچک) شامل رابطه خطی y=43.38x-32.557 و 0/92=R2، کلاس وزنی متوسط با دامنه وزنی 751 تا 950 گرم (متوسط) با رابطه خطی y=51.55x-41.38 و 0/89=R2 و کلاس وزنی 951 تا ریشه های بزرگ تر از 1450 گرم (بزرگ) با رابطه خطی y=58.05x-48.014 و 0/77=R2 گردید. لذا با در نظر داشتن وزن ریشه جهت تسریع در برآورد درصد ساکارز می توان از روابط خطی به دست آمده به روش چگالی سنجی به جای روش پلاریمتری استفاده نمود.