تاثیر اقلیم دشت سرخس بر شکل گیری کالبد بنای رباط شرف جهت نیل به آسایش حرارتی

بهره وری از انرژی های طبیعت، از زمان گذشته تا کنون یکی از مهم ترین شاخصه های شکل گیری بنا بوده است. این موضوع در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی به دلیل شرایط سخت اقلیمی اهمیت فراوانی پیدا می کرده است. معماری ایرانی اسلامی، همواره منطبق بر اقلیم در جهت بهره گیری از انرژی های طبیعی شکل می گرفته است، که در این بین دو مولفه اصلی جهت گیری (رون) و فرم در نحوه ساخت بنا تاثیرپذیری زیادی از اقلیم داشته است. یکی از بناهای مهم گذشته، کاروانسراها و رباط ها بوده اند، که به دلیل موقعیت قرارگیری و عملکرد باید شرایط مناسبی در برابر شرایط اقلیمی ایجاد می نمودند. از این رو بهره گیری از انرژی های طبیعی در آن حایز اهمیت بوده است. کاروانسراهای دوران سلجوقی در شاهراه خراسان به دلیل پایداری سیاسی، زمینه های فرهنگی، بستر اجتماعی مناسب و افزایش تجارت و رونق اقتصادی به اوج رونق و تکامل خود رسیده بودند. یکی از با ارزش ترین و شاخص ترین رباط ها در این دوران، رباط شرف می باشد. این بنای با شکوه در کنار راه ابریشم و در مسیر سرخس به مشهد و  اقلیم نیمه بیابانی واقع گشته است. نحوه ساخت بنا، جهت گیری و فرم آن با درنظر گرفتن شرایط اقلیمی منطقه شکل گرفته اند. لذا سوال مطرح این گونه بیان می شود: تاثیر شرایط اقلیمی منطقه بر جهت گیری و فرم بنای رباط شرف در جهت مدیریت انرژی فضای داخلی در طول سال چگونه بوده است؟و رابطه میان این مولفه های ساخت بنا با عملکرد انرژی داخلی چیست؟بنابراین جهت شناخت بنای رباط شرف با مشاهده و برداشت میانی، مدل سازی سه بعدی بنا قبل از تخریب و همچنین روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از نرم افزار تحلیل انرژی DesignBuilder بر مبنای شاخص PMV به تحلیل و بررسی بنا پرداخته خواهد شد. نتایج حاکی از آن است که، با وجود شکل گیری بنای رباط شرف در سالیان دور و بدون تکنولوژی، اما بهترین پاسخ را به شرایط اقلیمی جهت حفظ انرژی داخلی داده است.