بررسی تلقیح ازتوباکتر و قطع آبیاری بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ارقام کلزا

به منظور ارزیابی عملکرد دانه و محتویات سلولی کلزا در تلقیح با ازتوباکتر و قطع آبیاری، آزمایشی در سال زراعی 96-1395، به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. تیمارها شامل قطع آبیاری از مراحل 30 درصد گل دهی و 30 درصد خورجین دهی و آبیاری مطلوب، تلقیح بذور با ازتوباکترکروکوکوم سویه های 63، 70 و بدون تلقیح و ارقام کلزا شامل نپتون، اکتان و اکاپی (شاهد) بودند. اثر قطع آبیاری بر عملکرد، پرولین، قندهای محلول، پروتیین، آنزیم های آنتی اکسیدان و رنگیزه های فتوسنتزی معنی دار شد. اثر ازتوباکتر بر همه صفات مزبور غیر از عملکرد و پرولین معنی دار گردید. ارقام کلزا از نظر عملکرد، قندهای محلول، آنزیم کاتالاز و کلروفیل b و کلروفیل کل متفاوت بودند اما در تجمع پرولین، پروتیین، آنزیم پراکسیداز، کاروتنویید، کلروفیل a و نسبت کلروفیل a/b اختلاف نداشتند. بیشترین میزان پرولین، قندهای محلول، آنزیم های آنتی اکسیدان در قطع آبیاری از 30 درصد گل دهی و بیشترین پروتیین و رنگیزه های فتوسنتزی از آبیاری مطلوب به دست آمد. ازتوباکتر باعث افزایش پروتیین، کلروفیل و کاروتنویید گردید. ارقام هیبرید اکتان و نپتون از نظر آنزیم کاتالاز و کلروفیل نسبت به رقم اکاپی برتر بودند اما رقم اکاپی از نظر قندهای محلول نسبت به ارقام هیبرید اکتان و نپتون برتری داشت. بیشترین عملکرد دانه با 4559 کیلوگرم در هکتار از آبیاری مطلوب به دست آمد. با قطع آبیاری از مراحل 30 درصد خورجین دهی و 30 درصد گل دهی عملکرد دانه به ترتیب 5.99 درصد و 23.65 درصد کاهش داشت. ارقام هیبرید اکتان و نپتون با عملکرد دانه 4584 و 4290 کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم اکاپی، به ترتیب 24.7 و 19.6 درصد برتر بودند. در نتیجه قطع آبیاری باعث کاهش عملکرد و رنگیزه های فتوسنتزی شد اما محتویات سلولی و آنزیم های آنتی اکسیدان را افزایش داد. چون ازتوباکتر، قندهای محلول، پروتیین، آنزیم های آنتی اکسیدان، رنگیزه ها و تا حدودی عملکرد را افزایش داد، می تواند برای بهبود تغذیه کلزا استفاده شود.