بررسی چند رباعی منسوب به رودکی

رودکی سمرقندی را مبدع رباعی فارسی می دانند، و داستان آن را شمس قیس رازی به نیکی روایت کرده است. متاسفانه از رودکی دیوانی منسجم که دربردارنده اشعار اصلی و صحیح النسب او باشد، به جا نمانده است، و آنچه در دست داریم، اشعاری است که دیگران از منابع مختلف گردآوری کرده اند. کتاب محیط زندگی و احوال و اشعار رودکی، که سعید نفیسی در طی دو نوبت ویرایش و تدوین کرده (1309 و 1334 ش)، تا امروز منبع اصلی  اشعار منسوب به رودکی به شمار می رود. اشعاری که به نام رودکی در این کتاب گردآوری شده، در بسیاری از منابع، به نام شاعران دیگر هم دیده می شود. تازه ترین پژوهش درباره اشعار رودکی کتاب سروده های رودکی اثر علی رواقی است. در مقاله حاضر، به بهانه انتشار این کتاب، چند رباعی منسوب به رودکی را که در این اثر آمده بررسی کرده ایم و نشان داده ایم که اغلب آن ها را نمی توان سروده رودکی شمرد.