طراحی مدل سیستماتیک طفره‏روی سازمانی: پیشایندها و پیامدها

ریشه اغلب مشکلاتی که سازمان‏ها در زمینه کاهش بهره‏وری منابع انسانی با آن مواجه‏اند و نیز افزایش شکایت ارباب‏رجوعان از اتلاف زیاد وقت در دریافت خدمات از سازمان‏های دولتی را می‏توان در رفتارهای ضدتولید به ویژه طفره‏روی سازمانی جست وجو کرد. پس، پی بردن به عواملی که باعث شکل گیری طفره‏روی در سازمان می‏شود و تلاش در جهت رفع آن ها دارای اهمیت فراوان است. این مقاله، مبتنی بر پژوهشی کیفی، با استفاده از راهبرد مفهوم سازی داده بنیاد، به مطالعه عوامل موثر بر شکل گیری طفره‏روی و پیامدهای آن در سازمان‏های دولتی می‏پردازد. در این زمینه با 17 تن از متخصصان، شامل مدیران سازمان‏های دولتی شهر سیرجان و اعضای هییت علمی دانشگاه‏ها، به عنوان نمونه آماری، به شیوه هدفمند و به روش نیمه ساختاریافته مصاحبه شد و متون مصاحبه در سه مرحله کدگذاری باز و محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس مدل طراحی شده مخرب های ساختاری و رفتاری کار فرهنگ طفره روی را ایجاد می کند و در کنار این فرهنگ فضای طفره روی، که شامل فضای مجازی و فضای نامناسب فیزیکی کار و روابط غیردوستانه و بحث‏های سیاسی است، همراه شرایط تقویت کننده ای مانند عدم شایستگی مدیران و مشکلات جسمی و روحی کارکنان منجر به طفره روی سازمانی می شود و در نهایت طفره روی سازمانی پیامدهای منفی فراوانی برای فرد و گروه و سازمان در پی خواهد داشت.